جایگاه مردم در مشروعیت و مقبولیت حکومت اسلامی بر اساس اندیشۀ آیت الله مصباح یزدی

یکی از مباحث اساسی ذیل فلسفه سیاست، مساله مشروعیت حکومت‌هاست. در جهان معاصر که تقابل روز افزون اندیشه‌ها مشاهده می‌شود، اسلام به عنوان یک مکتب پویا، باید با ظرفیت‌سازی فکری، اندیشه خود را به جهانیان ارائه دهد. این ضرورت، به‌ویژه پس از پیروزی انقلاب اسلامی مورد مطالبه امت اسلامی نیز قرار گرفته است. لذا در این مقاله سعی شده با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و گردآوری داده‌ها با مراجعه به آثار آیت‌الله مصباح یزدی(ره)، ضمن پرداختن به مساله مشروعیت حکومت، نقش و جایگاه حقیقی مردم مورد بررسی قرار گیرد. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که دین اسلام، از میان نظریات مطرح در خصوص مشروعیت حکومت، نظریه مرجعیت امر الهی را مطرح می‌کند. در این زمینه اگرچه میان اهل تسنن و تشیع در دوران رسول خدا(ص) اشتراک نظر وجود داشته، اما پس از رحلت آن حضرت، اختلاف دیدگاه پدید آمده است. همچنین مشروعیت حکومت اسلامی در عصر غیبت، به طور کلی به سه دیدگاه مشروعیت الهی، مشروعیت مردمی، مشروعیت الهی- مردمی تقسیم شده است. براساس اندیشۀ آیت‌الله مصباح یزدی وجه ارجحیت مشروعیت بر مقبولیت ثابت بوده و اگرچه مردم در مشروعیت بخشی به حکومت اسلامی نقشی ندارند ولی عدم پذیرش مردم، مستلزم عدم تشکیل حکومت اسلامی می باشد.