ریزپهنه بندی لرزه ای در بجنورد به منظور استقرار سامانه های سطوح آبگیر باران

در مناطق خشک و نیمه خشک، مقدار بارش از لحاظ پراکنش زمانی و مکانی نامعین می باشد. از طرف دیگر در این مناطق به دلیل کمبود پوشش گیاهی عمده بارش به علت شدت زیاد تبدیل به رواناب شده و همان میزان کم بارش نیز توسط تبخیر از دسترس خارج می شود. با استفاده از سیستم های استحصال آب می توان در جهت جمع آوری مستقیم آب باران و کاهش نرخ تبخیر سطحی اقدام نمود. در طراحی سیستم های آبگیر باران، نظیر سدهای خاکی و بتنی، سدهای زیر زمینی، مخازن ذخیره آب و ... توجه به طراحی لرزه ای ضرورتی اجتناب ناپذیر است. اولین گام در طراحی لرزه ای سازه های آبگیر باران، برآورد شدت زلزله بر اساس وضعیت لرزه زمین ساخت و لرزه خیزی منطقه می باشد. در این مطالعه، با هدف برآورد شدت زلزله در مناطق مختلف شهر بجنورد برای طراحی لرزه ای سطوح آبگیر باران، نسبت به تهیه نقشه گسل های با توان جنبش در شعاع 150 کیلومتری شهر بجنورد اقدام شد. در گام دوم، نرخ فعالیت لرزه ای گسل ها، بر اساس کاتالوگ زلزله های دستگاهی و تاریخی در منطقه و قانون گوتنبرگ ریشتر برآورد شد. پس از محاسبه پارامترهای لرزه خیزی در کل منطقه، پارامترهای لرزه خیزی و توان لرزه‌خیزی کلیه گسل‌ها در شعاع 150 کیلومتری محاسبه شد. یکی دیگر از پارامترهای موثر دیگر بر شدت زلزله در هر منطقه اثرات ساختگاهی ناشی از پروفیل خاک است. مبنای طبقه بندی نوع زمین برای ریزپهنه بندی شهر بجنورد در این پژوهش، مجموعه مطالعات ژئوتکنیکی است که توسط شرکت های خدمات فنی آزمایشگاهی در پروژه های مختلف ساختمانی در شهر بجنورد در سالهای 92 تا 99 انجام شده است. با استفاده از اطلاعات حاصله، تحلیل احتمالاتی خطر زلزله برای برآورد شدت زلزله در نقاط مختلف شهر بجنورد بر حسب حداکثر شتاب افقی زمین بر حسب شتاب ثقلی (pga) صورت پذیرفت. برای دوره بازگشت 475 سال بدست آمد. بیشترین مقادیر شتاب مربوط به مناطق شمال شرقی شهر بجنورد با مقدار 0.4وکمترین مقادیر آن در مناطق جنوب غربی شهر و با مقدار 0.35 حاصل شده است. در مناطق مرکزی شهر و در حوالی خیابان های امام خمینی و طالقانی برای مقادیر شتاب حداکثر زمین، اعداد 0.36 و 0.37 حاصل شده است. به‌طور کلی مقادیر شتاب حداکثر در مناطق مختلف شهر بر لرزه خیزی بالای شهر بجنورد و ضرورت توجه به طراحی لرزه ای در سازه های آبگیر باران دلالت دارد.