بررسی تحلیلی آموزه‌های تعلیمی در شعر پروین اعتصامی و فرزانه خجندی

شاعران زن تا دوره معاصر نقش تعیین کننده و درخور ذکری در تاریخ ادبیات ایران نداشته اند. در دوره معاصر همزمان با تحولات گسترده در عرصه های فرهنگی و اجتماعی، شاعران زن توانمندی، پا به عرصه نهاده اند و آثار ارزشمندی خلق کرده اند. پروین اعتصامی و فرزانه خجندی دو شاعر زن فارسی زبان هستند که در دو کشور جداگانه زیسته اند اما هر دو به زبان فارسی شعر سروده اند. کشور تاجیکستان امروز گرچه حیات سیاسی مستقلی دارد اما گذشته تاریخی و فرهنگی آن با ایران یکسان است و در واقع تکه ای از پیکر ایران زمین است و دو شاعر در واقع از زمینه ای نسبتاً یکسان برخاسته اند لذا این پژوهش با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، شعر این دو شاعر را از منظر توجه به ادبیات تعلیمی بررسی نموده است. نتیجه پژوهش نشان می دهد که با وجود تفاوت هایی که در سبک بیان و زبان شعر دو شاعر دیده می شود به لحاظ محتوا شباهت های قابل توجهی در شعرآنان قابل مشاهده است از جمله دعوت به پاکی و صفا، توجه به آموزه های عرفانی، مهرورزی به انسان ها، توجه به زنان، آزادی خواهی و بیان درد فقرا و یتیمان و تکریم بزرگسالان و مادران. نکته بسیار قابل توجه این است که فرزانه خجندی به «فروغ تاجیکستان» مشهور است اما به لحاظ محتوا شعرش به شعر پروین بسیار شبیه تر از شعر او به فروغ فرخزاد است.