بررسی عوامل ارتکاب جرم پس از آزادی از زندان از دیدگاه جرم شناسی

نظر به اینکه بخشی از بزهکاران بعد از تحمل مجازات دوباره مرتکب جرم می‌شوند، برخورد صحیح و اصولی با آنها و جلوگیری از تکرار جرم، تاثیر بسزائی در تامین بخش مهمی از امنیت جامعه دارد. طبیعی است که درصورت عدم‌اجرای درست مجازات‌ها و عدم‌برخورد صحیح با بزهکاران، نه‌تنها هدف اصلاح بزهکاران تامین نمی‌شود بلکه زمینه‌های تکرار جرم توسط آنها نیز مهیا خواهد شد.برخی زندانی‌ها پس از آزادی، برای شروع یک زندگی سالم مشکل دارند؛ نداشتنِ پس‌انداز و سرمایه، حرفه و تخصص، داشتن سوءپیشینه برای استخدام، بدبینی و بی‌اعتمادی جامعه به آن‌ها و نبود ضامن برای اشتغال، باعث می‌شود این افراد دوباره مرتکب جرم شوند و به زندان بازگردند. بزهکاری که پس از تحمل کیفر حبس از زندان آزاد شده و وارد اجتماع می‌شود، بر سر راه اشتغال خویش موانع بی‌شماری می‌یابد و حتی در بسیاری از موارد، به دلایلی همچون غیبت طولانی از محیط کار، بی‌اعتمادی به او و از دست دادن سرمایه، شغل سابق خود را نیز از دست داده است. بدیهی است هرچه حساسیت این مشاغل نسبت به زندان بیشتر باشد، برگشت مجدد به کار و یافتن شغل مشابه آن، مشکل‌تر خواهد بود.این امر در روحیه و شیوه نگرش زندانی آزادشده تاثیر می‌گذارد و تغییراتی در شخصیت او به وجود می‌آورد که به ناچار، او را به کارهایی سوق می‌دهد که نسبت به زندان و مجازات تاثیرپذیر نباشد؛ زیرا این افراد در مقابل وسوسه‌ها به قدری ضعیف هستند که توان مقاومت ندارند و نمی‌توانند خود را با اوضاع جدید پس از زندان تطبیق دهند؛ بنابراین شاید دوباره به جرایم قبلی خود مانند سرقت، کلاه‌برداری، فروش موادمخدر و تکدی‌گری روی بیاورند.فرد زندانی که پس از رهایی، پس‌انداز و سرمایه‌ای ندارد، درواقع آزادی برای او به معنای بازگشت به شرایط وقوع جرم است. وقتی فقر، بیکاری، کم‌سوادی، نداشتن مهارت و تخصص و شرایط خانوادگی نامناسب در جامعه پررنگ باشد، دور کردن موقت فرد از آن‌ها سودی ندارد و زمانی که نتواند شغل و پایگاه اجتماعی مناسبی در جامعه کسب کند، دوباره به سمت ارتکاب جرم کشیده می‌شود.نتایج پژوهش نشان داد که در صورت عدم موفقیت زندان در اصلاح و تربیت زندانی و عدم اجرای قوانین و مقررات زندان ها، فرد پس از آزادی مجددا مرتکب جرم خواهد شد زیرا در زندان مجرم انحرف های و افراد خطرناک حضور دارند و از طرفی کنترل چندانی نیز وجود ندارد. این مسیله باعث می شود که افراد خطرناک دور هم جمع شده و گروه هایی را تشکیل داده و به آموزش آنان بپردازند،در نتیجه بسیاری از زندانیان بعد از آنکه از زندان آزاد می شوند نه تنها اصلاح نمی شوند بلکه روش های ارتکاب، بزهکاری و جرم را بصورت بسیار حرف های و سازمان یافته یاد می گیرند.