عناصر فرهنگی و رویکرد برگردان فارسی و آلمانی آنها درمجموعۀ پنج جلدی از جِف کینی

عناصر وابسته به فرهنگ از عناصر بسیار مهم در انواع ژانرهای ادبی از جمله ژانر داستانی به شمار می‌روند. در این میان ادبیات کودک و نوجوان از این قاعده مستثنی نیست. با استناد به آنتونینی و چیارو (2005)، ده حوزۀ وابستۀ به عناصر فرهنگی زبانی وجود دارند. در این مقاله، نوع ترجمۀ این حوزه‌های فرهنگ با استناد به هفت راهکار ایویر (1987) برای ترجمۀ عناصر فرهنگی در مجموعۀ پنج‌جلدی برای مخاطب نوجوان به نام «خاطرات یک دست و پاچلفتی» و یا «خاطرات یک بی عرضه» و ترجمۀ فارسی و آلمانی این پنج اثر بررسی می‌شود. بدین منظور بر اساس تقسیم بندی آنتونینی و چیارو، ابتدا معادلهای انگلیسی عناصر فرهنگی (مانند تحصیلات، مواد غذایی، گردش و سرگرمی و ....) در نسخۀ انگلیسی کتاب‌ها یافت شد و سپس با معادل‌های فارسی و آلمانی نسخه‌های ترجمه شده مقایسه شد و نوع راهکار ترجمه‌ای برای عناصر نیز مشخص گردید. در انتها با نتایج حاصل شده تعیین شد که کدام زبان (فارسی و آلمانی) بیشتر از رویکرد بومی‌سازی و یا بیگانه‌سازی (ونوتی، 1995) استفاده کرده است. مطالعۀ فوق از نوع کیفی-کمی است. نتایج این مطالعه نشان داد که راهکار «جایگزینی» بیشترین بسامد و راهکارهای «اضافه کردن» و «تعریف» کمترین بسامد را در این پنج اثر ترجمه شده دارا هستند. همچنین در ترجمۀ فارسی رویکرد مترجمان بیشتر بیگانه‌سازی بوده است. این در حالیست که رویکرد مترجمان آلمانی بومی‌سازی بوده است.