بررسی مخاطرات طبیعی منطقه اکولوژیکی شهری ارومیه

مخاطرات طبیعی محیط با توجه به دینامیسم و ماهیت عوامل طبیعی بومی از یک منطقه به منطقه دیگر متفاوت است. مخاطرات طبیعی زیست‌محیطی هر منطقه تابع بنیان‌ها و ساختارهای طبیعی و پویایی عوامل طبیعی و تغییرات مورفوتکتونیکی پوسته زمین است. گونه شناسی مخاطرات طبیعی در تعیین و تحلیل ماهیت مخاطرات طبیعی و عملکرد آنها در جهت مدیریت مخاطرات ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است. منطقه مورد مطالعه از نظر مخاطرات طبیعی چه وضعیتی دارد و پایداری محیط آن چگونه است؟ تنوع و پراکندگی مکانی مخاطرات طبیعی زیست‌محیطی در سطح منطقه شهری ارومیه چگونه است؟ شناخت بنیان‌ها و ساختارهای طبیعی و بررسی ماهیت، نرخ، توزیع فضایی و چگونگی مخاطرات طبیعی محیط‌زیست شهری ارومیه موضوع این پژوهش است. اهداف تحقیق شناخت ماهیت، پراکندگی مکانی، عوامل و منشا مخاطرات طبیعی محیط‌زیست منطقه شهری ارومیه و تعیین زون‌های آسیب‌پذیر است. داده‌های جغرافیایی، زمین‌شناسی، خاک، توپوگرافی، شتاب‌نگاری و داده‌های ماهواره‌ای استفاده گردید. از روش‌های تحلیل فضایی چون فاصله وزنی معکوس و تبدیلات و آماره‌های محلی در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی استفاده شد. نتایج نشان می‌دهد که به‌طورکلی مخاطرات طبیعی منطقه تحت تاثیر حرکات جبهه پرقدرت دوپوسته اوراسیا - عربی و متاثر از حرکات پوسته آناتولی است. یافته‌ها نشان می‌دهند که ارتفاع و شیب عامل عمده ناپایداری و مخاطرات زمین‌لغزش‌ها است. غرب و جنوب غربی منطقه بیشترین آسیب‌پذیری از نوع مخاطرات زمین‌لغزش و ناپایداری دامنه‌ای است. گسل‌های ناشناخته زیادی در منطقه مطالعاتی شناسایی شد که در وقوع مخاطرات طبیعی نقش اساسی دارند. همچنین یافته‌های تحقیق نشان می‌دهند که آسیب‌پذیرترین منطقه از نظر فعالیت گسل‌ها و لرزه‌خیزی زون‌های گسلی جنوب غرب منطقه است که شدت جنبایی 5 ریشتری دارند. ژئودینامیک فعال گسل‌ها و حرکات رانشی زمین و فرسایش آب‌های سطحی نقش مهمی در مخاطرات طبیعی منطقه اکولوژیکی شهر ارومیه ایفا می‌کنند.