بررسی تطبیقی تاویل از دیدگاه فیض کاشانی و فخر رازی

فیض کاشانی از جمله مفسرانی است که با اندوخته‌های فلسفی - عرفانی از یک سوی و بهره‌های قرآنی - حدیثی از سوی دیگر، رویکردی باطنی به آیات قرآن دارد. و خاستگاه اندیشه های فخر رازی، کلام اشعری است به گونه ای که تاثیر این نگرش کلامی- آمیخته با دیدگاه های نقادانه- در تفسیر وی به گونه ای بارز جلوه گر است. هدف پژوهش حاضر بررسی تطبیقی تاویل از دیدگاه دو مفسر نامی شیعه و اهل سنت یعنی فیض کاشانی و فخر رازی است. نتایج این پژوهش بیانگر آن است که فیض کاشانی تاویل را فراتر از مدلول لفظ و به مثابه معانی حقیقی و روح و باطن الفاظ می‌داند که دست‌یابی بدان جز به رهنمون شدن به عالم معانی و گشایش ابواب ملکوت میسر نیست. فخر رازی معنای تاویل را حقیقتی می‌داند که یک سخن و یا یک فعل به آن باز می‌گردد و سرانجام آن سخن یا فعل شمرده می‌شود. در این پژوهش به شیوه تحلیل محتوا به بررسی تاویل از دیدگاه این دو مفسر پرداخته می‌شود.