درآمدی بر روش و پژوهش آزمایشی در حوزۀ حکمرانی و خطّ‌مشی‌گذاری

در علوم اجتماعی پیشینۀ قابل اعتنایی در تامّل در باب آزمایش کردن دارد؛ به عنوان مثال، امروزه این‌که آزمایش‌ها یک عنصر کلیدی در ظهور حوزۀ اقتصاد رفتاری هستند، موضوعی شناخته شده است؛ امّا آزمایش‌ها در جامعه‌شناسی، علوم سیاسی، علوم برنامه‌ریزی و حتّی در زمینۀ هنر و معماری نیز با روندی رو به رشد محبوب شده‌اند. برخلاف تاکید بسیاری از محقّقان، آزمایش و روش‌های آزمایشی در حوزۀ علوم سیاسی و حکمرانی مرکز توجه نبوده است؛ چنان‌که اصولاً تعداد بسیار معدودی از کتاب‌های مرجع، این مفهوم را حتّی نمایه می‌کنند. صاحب‌نظران این حوزه، در یک مرور کلّی، از تغییر جهت تجربی‌گرایی در گستره‌ای از رشته‌های علمی از جمله علوم سیاسی خبر می‌دهند و بیان می‌کنند که اصطلاح آزمایش، به طیفی از قالب‌ها و فعالیت‌های گوناگون اشاره دارد و نه فقط یک روش تحقیق. برای مثال، از اصطلاح آزمایش برای اشاره به طراحی و ارزیابی ترتیبات نهادی، تشویق یادگیری اجتماعی و سیاسی، و راه‌اندازی نوآوری‌ها و تحوّلات اجتماعی نیز استفاده می‌شود. هدف اصلی در این مقالۀ مروری، یافتن پاسخ برای سوالاتی پیرامون نقش و جایگاه آزمایش‌ها در رابطه با موضوعات حکمرانی است. تاثیراتی که آزمایش‌ها چه از طریق یادگیری و چه از طریق تغییر خطّ‌مشی دارند، بسیار مهم است و چه‌گونگی اثرگذاری آزمایش‌ها بر یادگیری و تغییر خط‌مشی‌ها، هنوز در اکثر مدل‌های پیشرو فرآیند سیاست‌گذاری گنجانده نشده است. این مرور، فرصت خوبی برای به نمایش گذاشتن تغییر جهت تجربی جدید در عمل و در اشکال مختلف آن فراهم می‌کند؛ چراکه بسیاری از محقّقان، آزمایش‌ها را به‌عنوان نقطۀ شروعی برای دگرگونی‌های اجتماعی مطلوب در نظر می‌گیرند.