بررسی زمین‌شناسی و ژئوشیمی کانسار بوکسیت جهان‌آباد

بوکسیت جهان‍آباد در ایران مرکزی و در محدوده شهرستان سمنان واقع شده است. این بوکسیت به شکل ناودیس منظم است که در جهت شمال جنوب امتداد دارد. بوکسیت به شکل لایه‌ای، عدسی یا حفرات پرشده کارست‌های کوچک تجمع یافته است به شکلی که ضخامت آن در برخی نقاط به 15 متر نیز می‌رسد. بوکسیت روی زمین و نمونه‌های دستی به رنگ‌های قرمز تیره تا روشن در تغییر است. این نهشته دارای همبری مشخص با سنگ‌های بستر و پوشش می‌باشد. هدف از این مطالعه درک کانی‌شناسی و محیط ژئوتکتونیکی بوکسیت جهان‌آباد است. بدین منظور بافت بوکسیت توسط مقطع نازک و شناخت کانی‌شناسی آن به وسیله اشعه ایکس انجام شده است. مطالعات مقاطع نازک بوکسیت جهان‌آباد بافت پلیتومورفیک و میکروگرانولار همراه با مقداری بافت‌های ثانویه در بعضی نمونه‌ها نشان می‌دهد پیزولیت‌های متحدالمرکز خیلی محدود بوده و فقط در برخی نمونه‌ها که مراحل پیشرفته‌تری از بوکسیت‌زائی را طی نموده‌اند قابل مشاهده است. بر اساس نتایج حاصل از مطالعه پراش اشعه x بوکسیت جهان‌آباد از نوع گیبسیتی al(oh)3 می‌باشد که بعضی مواقع با کانی بوهمیت همراه است. دیگر کانی های همراه شامل کائولینیت و هماتیت همراه با مقداری آناتاز و گوتیت می‌باشد. از نظر طبقه‌بندی بوکسیت جهان‌آباد در محدوده رس بوکسیتی قرار می‌گیرد. مطالعات ژئوتکتونیکی نشان می‌دهد که بوکسیت جهان‌آباد در محیط حاشیه فعال قاره‌ای تشکیل شده است و وجود کانی‌های محیط اکسیدی بیان‌کننده یک محیط نزدیک به ساحل می‌باشد.