منشایابی سرباره های آهن کشف شده از دهستان کوهدشت مالی(لرستان)

دهستان کوهدشت شمالی، با هدف دستیابی به پتانسیل های فلزکاری باستان و وجود محوطه های مرتبط با صنعت فلزکاری، مورد پژوهش های میدانی قرار گرفته است .از این دهستان حدود هشتاد محوطه سرباره ای و مکان های احتمالی مرتبط، شناسایی گردید. در این پژوهش به مطالعات فیزیکی و شیمیایی سرباره های ده مکان از چهار محوطه: چنگری، چالگه شله، سرگیز و دالاب پرداخته شده است. در بررسی کلی سرباره ها، وجود نمونه هایی از آهن اسفنجی، قطعاتی از دیواره کوره، سرباره هایی از اطراف لوله دم و سرباره های کف کوره و انطباق مشاهدات بصری با نتایج آزمایشگاهی، همگی حاکی از آن است که ذوب و استحصال فلز آهن در دهستان کوهدشت شمالی در کوره های احیاء و دمیدن هوا با استفاده از لوله های دم انجام شده است. با توجه به تغییرات درصد cao می‌توان اظهار نمود که این ماده در حین عملیات ذوب، جهت کمک ذوب و پایین آوردن درجه حرارت به مواد کوره اضافه شده است. هم چنین درجه حرارت ذوب در مورد سرباره‌هایی که درصد زیادی سیلیس، اکسید آهن و آهک در حالت تعادل در بافت شیمیایی خود دارند حدود °c1100 الی °c1200 بوده است . در نتایج میکروسکوپی برخی از سرباره ها، کانه های اولیه مشاهده شد که بیشتر به صورت کانی های فلزی هماتیت و مگنتیت و کانی های اصلی شامل پیروکسن، الیوین و اسپینل هستند. این نشان دهندة آن است که کانی های مورد استفاده، منشاء ماگمایی دارند. با توجه به وجود کانیهای ذکر شده، کانسار منشا این محوطه های سرباره ای از نوع آذرین مافیک و الترامافیک می باشد. باتوجه به وجود واحدهای افیولیتی نورآباد ، که در آنها کانه زایی مس، منگنز و آهن صورت گرفته، می توانند منشا احتمالی محوطه های سرباره ای کوهدشت شمالی باشند.