معرفی نسخة بوستان سعدی با رقم سلطان محمدکاتب متعلق به سدۀ دهم ه.ق.

از پیدایش خط نستعلیق در نیمۀ دوم قرن 8 ه. ق تا سال‌های ابتدایی قرن 10 این خط به چنان جایگاهی در نزد جامعة هنری ایران دست ‌یافت که به عروس خطوط ایرانی ملقب گردید. در طی این دوران کتابت نسخ خطی به این شیوه در مکاتب درباری و کارگاه‌های مختلف و بیشتر تحت حمایت پادشاهان و بزرگان سیاست، علم و مذهب انجام می‌گرفت. در دوران پر تلاطم انتقال قدرت از تیموریان به سلسلة نوبنیاد صفوی و در دورة بعد از آن در اواسط حکومت شاه‌طهماسب، میراث هنر کتاب‌آرایی تیموری بنا بر اقتضائات اجتماعی، سیاسی دستخوش تغییراتی می گردد که از آن جمله می‌توان به استنساخ کتب خارج از کارگاه‌های سلطنتی اشاره کرد. شناسایی، معرفی، سبک شناسی و فرم شناسی نسخه های محفوظ در مجموعه‌های مختلف در سراسر جهان می‌تواند به شناخت هرچه بیشتر روند این تحولات و افراد تاثیرگذار در آن ها بیانجامد. ازاین‌رو نوشتار حاضر به معرفی نسخه‌ای از بوستان سعدی با رقم کاتبی به نام سلطان محمد می‌پردازد. هدف از این پژوهش معرفی این نسخه و همچنین مقایسة ارقام مشابه در چند نسخة دیگر به‌منظور شناسایی کاتب آن‌ها است. روش گردآوری اطلاعات در پژوهش حاضر، اسنادی - کتابخانه‌ای و روش پژوهش، مشاهده‌ای با رویکرد توصیفی - تحلیلی در پی پاسخ این پرسش خواهد بود که نسخة حاضر توسط کدام سلطان محمد و در ذیل آداب کتابت کدام کانون شکل‌گرفته است؟ در پایان مطالعات، با توجه ‌به عیار خوشنویسی، شیوة کتابت، شیوة تزیینات و شکل انجامه‌های نسخ مورد بررسی با رقم'سلطان‌محمدکاتب' مشخص شد که نسخة بوستان در زمره نسخ دیوانی قرار ندارد. احتمالاً این شخص، سلطان محمد، در زمره کاتبان کانون وراقان قرار داشته و نسخة بوستان مورخ 941ه. ق محفوظ در کتابخانة کنگرة ملی آمریکا، از مکتوبات این شیوه از کتابت است.