مطالعه تطبیقی کرسی در چند چلیپای اصل و نقل میرعماد

قلم نستعلیق به عنوان دومین قلم، یکی از زیباترین ابداعات ایرانیان است. این قلم پس از شکل‌گیری، به همت خوشنویسان از دوره ای به دوره دیگر تکامل یافت. به اعتقاد بسیاری از خوشنویسان، میرعماد در اواسط دوره صفوی توانست این خط را به کمال برساند. بسیاری از نستعلیق نویسان پس از وی به مشق و نقل از آثارش پرداخته اند. برخی از قواعد خوشنویسی، در فرآیند نقل توسط پیروان، با تغییراتی همراه بوده است. این پژوهش در نظر دارد به بررسی شباهت و تفاوت های یکی از این قواعد خوشنویسی کرسی در آثار میرعماد و آثار نقل شده او بپردازد. از این رو، پرسش این پژوهش بدین قرار است: چه تفاوت‌ها و شباهت‌هایی در کرسی آثار میرعماد و آثار نقل شده از وی وجود دارد؟ بدین منظور برای دست یابی به پاسخ سوال موردنظر با استفاده از روش بنیادی و به شیوه توصیفی، تحلیلی به گردآوری مطالب پرداخته شده است. مطالعه پژوهش با استناد به منابع کتابخانه ای و مطالعه منابع تصویری موجود در کتب و مقالات صورت گرفته است. جامعه آماری شامل تمام آثار مشابه میرعماد و پیروانش در قالب چلیپا است. بنابراین، قواعد کلی چلیپانویسی شامل: انتخاب قلم، خط کشی چلیپا، رعایت خلوت و جلوت، نزول و صعود در ابتدا و انتهای سطرها، بسته شدن چلیپا، محل و تعداد کشیده انتخابی در چلیپا، انتخاب کشیده های قرینه و بهترین ترکیب، مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج بررسی‌های پژوهش حاضر نشان می‌دهد، آثار میرعماد با توجه به قواعد چلیپا نویسی، از لحاظ طول سطر و میزان فاصله بین سطرها، زاویه شروع سطرها، میزان همپوشانی بین سطر دوم و سوم در مقایسه با پیروانش مقیدتر بوده است.

a comparative study of baseline in a numbers of original cross and mir emad quoted pieces

the nastaliq script, as the second script is one of the most beautiful inventions of iranians that evolved from one period to another after its formation due to the efforts of calligraphers. based on the belief of many calligraphers, mir emad was able to perfect this type of script in the middle of the safavid period. many of nastaliq writers after him have studied and quoted his works. some calligraphy rules have been changed while being quoted by followers. this research intends to investigate the similarities and differences in one of these rules, known as baseline, among the works of mir emad and his cited works. therefore, the question of this research is as follows: what are the differences and similarities between the works of mir emad and the works cited by him in terms of baseline? for this purpose, in order to get the answer to the desired question, using the fundamental method and in a descriptive, analytical way, the materials have been collected. the study has been done by referring to library sources and studying visual sources in books and articles.the statistical population includes all similar works of mir emad and his followers in the form of crosses. for this purpose, the general rules of cross writing including choosing a pen, cross patterns, khalvat(hidden) jalvat(visible) silence and leading, descending and ascending at the beginning and end of lines, closing crosses, the location and number of selected strokes in crosses, the selection of parallel strokes and the best combination were studied. the results of the study show that mir emad's works have been more committed in terms of line length, the distance between lines, the angle of the beginning of lines, and the amount of overlap between the second and third lines compared to his followers considering cross writing rules.