بررسی نظام حقوقی بین المللی حفاظت از محیط‌زیست دریاچه خزر در بستر آلودگی

امروزه حفظ محیط‌زیست به‌عنوان یکی از پراهمیت ترین اساس توسعه پایدار، مسئله جهانی است که دستیابی به آن بدون مشارکت راستین و آگاهانه مردم امکان‌پذیر نمی باشد. بر این اساس و با توجه به بحرانی بودن وضعیت محیط‌زیستی دریای خزر، این عرصه آبی موردتوجه سازمان ملل متحد و برنامه محیط‌زیست آن واقع شد و کنوانسیون چارچوب حفاظت از محیط‌زیست دریای خزر، موسوم به کنوانسیون تهران را پدید آورد. مهم‌ترین اصل در حفاظت از محیط‌زیست دریای خزر شکل دادن به همکاری به‌ویژه از طریق قراردادهای مشترک می باشد. همچنین رعایت و دقت در ظرفیت های محیط‌زیستی در بهره‌برداری از منابع، ساده ترین راه برای پیشگیری از بحران محیط‌زیستی دریای خزر است. بحران خزر، هنگامی مدیریت خواهد شد که رویکرد اکوسیستمی برای حل تمام مولفه‌های موثر در ایجاد بحران را داشته باشد. به‌این‌ترتیب همه مولفه‌های اصلی بحران کنونی، باید در مدیریت اکوسیستم خزر مدنظر قرار گیرد. کنوانسیون محیط‌زیست دریای خزر که از جایگاه قانونی بالایی برخوردار است می تواند با تلاش و پیگیری-های مستمر، زمینه لازم را برای تحقق اهداف فوق فراهم سازد و منابع دریای خزر، به‌ویژه باقی‌مانده ذخایر ماهیان خاویاری را از خطر انقراض نجات دهد. با توجه به اهمیت موضوع در این مقاله با بهره‌گیری از روش توصیفی از نوع اسنادی، سعی شده به معرفی دریای خزر و مسئله آلودگی آن با توجه به حقوق بین‌الملل، به رژیم حقوقی حاکم بر حفاظت از محیط‌زیست این دریاچه پرداخته شود.