چرایی به جای چیستی در آموزش عالی

دانشگاه بر مبنای رویکرد نهادگرا، خود یک نهاد اجتماعی است که در ارتباط پویا و مستمر با سایر نهادهای اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی شکل می‌گیرد و رشد پیدا می‌کند. بر این اساس دانشگاه و آموزش عالی را نمی‌توان جدا از زمینه اجتماعی آن مورد ارزیابی و تجزیه ‌و تحلیل قرار داد، متاسفانه تاکنون به مسئله چرایی دانشگاه در ایران، توجه کافی مبذول نشده است. اینکه چرا به این مسئله توجه نشده است خود می‌تواند محل پرسشی بنیادین باشد. سوالاتی از این دست که آیا استاد دانشگاه باید پژوهشگر باشد یا شان معلمی می‌تواند از پژوهشگری باشد، چه رشته‌هایی در دانشگاه باید تدریس شوند و چه ایده‌ای باید به این رشته‌ها نظم دهد و جایگاه و نقش آن‌ها را تعیین کند، چه کسانی باید در دانشگاه درس بخوانند، دانشگاه محل آموزش است یا محل تحقیق و پژوهش، نسبت دانشگاه با دولت و جامعه و اقتصاد چیست، آیا دانشگاه باید مسائل مردم را حل کند یا منطق دانشگاه فارغ از تحولات و مسائل روزمره است، مکان شکل‌گیری دانشگاه کجا باشد و دارای چه ویژگی‌هایی باید باشد، آیا دانشگاه باید برای اسکان دانشجویانش برنامه داشته باشد و آیا این برنامه نسبتی با روح کلی دانشگاه دارد، مدیریت دانشگاه باید در دست چه کسی باشد و سوالات بسیار دیگری از این دست ... هدف این پژوهش دستیابی به فضیلت‌هایی است که توسط فیلسوفان مورد تامل بوده‌اند و البته هر یک به این سوالات از زاویه خاصی پاسخ داده‌اند.