ارزیابی محدودیت های بستر خاک در فضای سبز شهر اهواز و مدیریت آن ها

فضای سبز در حیات و پایداری شهرها اهمیت زیادی دارد و تاثیرات فیزیکی، طبیعی و اجتماعی مهمی در سیستم شهری، دارا است. تهیه بستر خاکی مناسب و رفع محدودیت های آن در مورد گیاهان چند ساله از جمله درختان، که ریشه دهی عمیق دارند و پس از کاشت، عملیات اصلاحی اندکی برای بهبود شرایط خاک آنها قابل اجراست، اهمیت ویژه می‌یابد. هدف از این پژوهش بررسی محدودیت‌های خاک‌ و ارایه‌ی راه‌های حذف(کاهش) آن، در پارک‌های شرق رودخانه کارون در شهر اهواز است. بدین منظور، شکل ظاهری زمین، تراکم، ضعف عمومی و عدم شادابی گیاهان کشت شده، احتمال وجود مشکلات و محدودیت ها در افق های زیرین خاک این مناطق، مورد بررسی قرار گرفت. سپس، ویژگی های شیمیایی(هدایت الکتریکی، پ-هاش، درصد ماده آلی، درصد آهک کل، ظرفیت تبادل کاتیونی، غلظت نیتروژن کل، فسفر قابل جذب، سدیم و پتاسیم قابل جذب، و نسبت جذب سدیم و درصد سدیم تبادلی) و فیزیکی(بافت خاک، درصد سنگریزه، چگالی ظاهری خاک، درصد رطوبت اشباع خاک و آب قابل دسترس گیاه) افق های این خاک رخ ها، اندازه گیری گردید. نتایج این تحقیق نشان داده است که مهم‌ترین محدودیت‌های موجود خاک در منطقه مورد مطالعه به ترتیب شوری و سدیمی بودن، جنس خاک (عمق، بافت و تراکم خاک)، زهکشی و سطح ایستابی و حاصل‌خیزی و فقر مواد غذایی است. برای رفع محدودیت های شوری و سدیمی می توان از روش های آبشویی، کاربرد شوری شکن، خاکبرداری و خاکریزی، مواد بهساز(گچ و گوگرد) و برگزیدن گونه های مناسب بهره برد. در برخی از مناطق، حجم مفید خاک به دلیل وجود نخاله های ساختمانی کاهش یافته است که این محدودیت با انجام عملیات زیرشکن با مته‌های مخصوص چال کود، قابل رفع می باشد و ریشه‌ها می‌توانند از همین نقاط نفوذ یا رشد عمودی داشته باشند. محدودیت عمق خاک در مناطقی که سطح ایستابی بالا است با عملیات زهکشی قابل حل است. مهمترین مشکل در حاصل‌خیزی خاک کمبود فسفر و پتاسیم در خاک‌های منطقه است. این مشکل با افزودن کودهای فسفره و پتاسه برطرف می‌گردد. بهترین راه تغذیه درختان و درختچه‌ها که دارای ریشه عمقی هستند، افزودن مواد مغذی به خاک در چال کود‌ها می‌باشد.