ارزیابی اقتصادی گیاهان دارویی (مطالعه موردی: علف لیمو)

گیاهان دارویی یکی از منابع بسیار ارزشمند در گستره وسیع منابع طبیعی ایران هستند که در صورت شناخت علمی، کشت، توسعه و بهره برداری صحیح می‌توانند نقش مهمی در سلامت جامعه، اشتغال‌زایی و صادرات غیرنفتی داشته باشند. ارزش دارویی، تقاضای بازار و سطح فرآوری از مهم‌ترین شاخص‌های سنجش اقتصادی یک گیاه دارویی می‌باشد. متکی بودن ایران بر درآمدهای نفتی، تاثیرپذیری درآمدها از مسائل سیاسی و اقتصادی جهان و آسیب پذیری اقتصاد کشور را موجب شده است. یکی از راه‌های مقابله با این چالش، توسعه تولیداتی است که ضمن بهبود وضع اقتصادی داخلی سبب افزایش صادرات غیر نفتی شود. بنابراین، با توجه به اهمیت گیاهان دارویی، به عنوان یک منبع درآمد مطمئن، لازم است برنامه مدون و جامعی در این زمینه و همچنین قرار دادن بخشی از تحقیقات کشاورزی بر روی شناسایی، تولید صنعتی و بهینه‌سازی روش استخراج متابولیت‌های دارویی از این گیاهان اختصاص یابد. علف‌لیمو گیاهی از مجموعه گیاهان حاوی اسانس است که گونه‌های مختلف آن با سابقه‌ای حدود نیم قرن در سطوح وسیعی از نواحی گرمسیری جهان بویژه جنوب شرق آسیا تولید می‌شوند. این گیاه بواسطه دارا بودن اسانس، در صنایع داروسازی، آرایشی و بهداشتی و غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرد و سالانه مقادیر متنابهی از آن تولید و در کشورهای مختلف مصرف می‌شود. هندوستان بزرگترین تولید کنندة این محصول می‌باشد. علف‌لیمو گیاهی با اثرات فارماکولوژیک مهم است که در بهبود بیماری‌های مختلفی بطور سنتی کاربرد دارد. ترکیبات فعال موجود در این گیاه عبارتند از: ترپن‌ها، کتون‌ها، استرها، فلاونوئیدها و ترکیبات فنولی که اثرات فارماکولوژیک متعددی از جمله ضد التهاب، ضد قارچ، ضد باکتری، ضد مالاریا، آنتی اکسیدان، پایین آورنده قند خون و ضد سرطان به این گیاه بخشیده‌اند.