نگاهی به اسطوره ی آفرینش زروان

باورها، اندیشه ها و اخلاق و رسوم هر ملتی در ادبیات آن ملت انعکاس می یابد. به طور قطع بررسی متون ادبی حماسی که جنبه ی اساطیری دارند، می تواند بسیاری از نقطه های تاریک گذشته را روشن نماید. از سوی دیگر بحث دین و اعتقادات از جمله بحث های مهم و چالش برانگیزی است که همواره محققین حوزه تاریخ، دین و عرفان با آن روبرو بوده و هستند. بررسی اندیشه های زروانیسم به عنوان یکی از آیین های قدیم ایران باستان، در متون حماسی فارسی می تواند فایده های بسیار مهمی در حوزهی ادبیات، تاریخ، دین و عرفان داشته باشد. زروان، خدای زمان، از آیینهای رایج ایران باستان است که فلسفه و اندیشه های آن در متون فارسی به خصوص متنهای حماسی، بازتاب گستردهای یافته است. در این پژوهش با استفاده از تحلیل محتوایی، ابتدا زروانیسم و فلسفه آن به صورت مختصر، معرفی شده؛سپس با بررسی متن نتیجه حاصل میگردد که چهره زروان در دو قالب زمان و سپهر به صورت گستردهای در این متن بازتاب داشته است. زمان در قالب زمان کرانمند و بیکران شامل شب و روز، سرنوشت و تقدیر و چهره سیاه و گریز ناپذیر مرگ رخ مینماید. سپهر نیز چهره خود را به صورت ستارگان و تاثیر آنان در سرنوشت و بخت آدمی، طالع بینی، ستاره شناسی و تقدیر جبرگرایانه، نمودار ساخته است.

a look at the myth of zarwan's creation

beliefs, thoughts, morals and customs of each nation are reflected in the literature of that nation. undoubtedly, the study of epic literary texts that have a mythological aspect can shed light on many dark points of the past. on the other hand, the discussion of religion and beliefs is one of the important and challenging discussions that researchers in the field of history, religion and mysticism have always faced and are still facing. examining the ideas of zervanism as one of the ancient religions of ancient iran in persian epic texts can have very important benefits in the field of literature, history, religion and mysticism. zarvan, the god of time, is one of the common rituals of ancient iran, whose philosophy and ideas have been widely reflected in persian texts, especially epic texts. in this research, using content analysis, zarvanism and its philosophy are briefly introduced; then, by examining the text, it is concluded that zarvan s face has been widely reflected in this text in the form of zaman and sepehr. time takes place in the form of boundless and infinite time, including day and night, fate and destiny, and the inevitable black face of death. sepehr has also charted his face in the form of stars and their influence on human fate and fortune, astrology, astrology and deterministic destiny.