بررسی روانکاوانه‌ی شخصیت شیرین در خسرو و شیرین نظامی بر اساس نظریه روانکاوی فروید

نقد روانکاوانه از نقدهای مهمی است که در بررسی متون ادبی از آن استفاده می شود. در این مقاله به تحلیل سه شخصیت خسرو، فرهاد و بالاخص شیرین بر مبنای نظریه روانکاوی شخصیت فروید یعنی نهاد، خود و فراخود پرداخته شده است. پس از ارائه ی خلاصه ای از داستان منظومه خسرو و شیرین و نظریه فروید به تحلیل پرداخته شده است. شناخت دقیق نظامی از انسان باعث شده است که او بتواند در همه ی ابیات لایه ای از شخصیت را در قالب ای مختلف زبانی، ادبی و فکری نمایان کند. با توجه به ابیات این منظومه، نمونه ی کوچکی از رفتار و گفتار این سه شخصیت با اصول روانکاوی فروید تطبیق داده شده است. در این تحلیل تعارض بین خسرو و شیرین و فرهاد به تعارض بین نهاد، خود و فراخود تعبیر شده و تاکید اصلی این مقاله بر کنش شیرین به عنوان «خود» و تنظیم کننده بین دو بعد دیگر است.