بررسی مضامین سیاسی و اجتماعی در شعر هوشنگ ابتهاج

ادبیات سیاسی - اجتماعی از انواع ادبی مشهور در ادبیات معاصر ایران می باشد که همراه با تغییرات سیاسی اجتماعی کشورمان، از زمان انقلاب مشروطه شروع گردید؛ در دوران پهلوی اول و دوم تثبیت شد و بعد از وقوع انقلاب اسلامی به ادبیات انقلاب اسلامی و پایداری متصل گردید. قبل از انقلاب استبداد و استعمار و مفاهیم مرتبط با آنها، مولفه های اصلی است که قبل از کودتای 28 مرداد با روحیه ی مقاومت همراه می باشد ولی بعد از کودتا با ناامیدی و یاس جایگزین می شود. در دهه ی چهل شمسی با ایجاد جریان مقاومت، بار دیگر مضامین پایداری و استعمارستیزی به صدر مفاهیم این جریان بر می گردد و با پیروزی انقلاب در دهه پنجاه شمسی مولفه ی استعمار کنار گذاشته می شود و امید و آزادی مورد ستایش قرار می گیرد. هوشنگ ابتهاج متخلص به سایه، که یکی از برجسته‌ترین شاعران معاصر به شمار می‌رود، با توجه به ادوار زندگانیش نقش بسزایی در رشد ادبیات سیاسی- اجتماعی داشته است. از این روی نویسندگان این مقاله در تلاشند، تا مسایل سیاسی و اجتماعی را به شیوۀ توصیفی- تحلیلی در اشعار این شاعر تاثیرگذار معاصر مورد مطالعه قرار دهند. نتایج حاصله نشان می دهد که شعر ابتهاج، صیغه سیاسی و اجتماعی دارد، به این معنی که تصویرگر مسایل سیاسی است و ابتهاج سلاح شعر را در زمینه اعتراض، خشم، مبارزه، سیاست و عشق به آزادی و انقلاب به کار می گیرد و همت خود را به اعتراض سیاسی و عمل اجتماعی معطوف می دارد.