عصیان در متون حماسی ملی ایران (انگیزه های خویشاوندکشی)

عصیان اساس و بن مایة حماسه و عامل پیش برندة آن است. کارکرد عصیان در حماسه مانند پیرنگ در داستان است که توالی منطقی رخدادها را سامان می بخشد. به بیان دیگر در صورت فقدان عصیان، حماسه قادر به صیرورت نیست. هر متن حماسی، بازتاب دهندة تقابل طرفینی است که در ذات خود برهم اند و باهم بودن شان از نظرگاه فلسفی امری محال است. طرفینی که از ژرف ساخت روان آدمی برآمده، در جهان متن تبلور یافته اند. دو ساحتی بودن روان انسان که فضیلت و رذیلت را توامان در خود جای داده، نسخه نخستین و نانوشته جهان حماسی است که بعدها به مدد قریحة حماسه پردازان در قالب متون تجلی می یابد. یکی از انواع این عصیان ها در متون حماسی خویشاوندکشی است که علل و انگیزه های مختلفی دارد که در پژوهش حاضر مورد بررسی قرار گرفته است. برای گردآوری داده های پژوهش حاضر، هجده منظومة حماسی ملی ایرانی (شاهنامة فردوسی، گرشاسپ نامة اسدی طوسی، کوش نامه، بانوگشسب نامه، برزونامه، کک کوهزاد، فرامرزنامة بزرگ، بهمن نامه، شهریارنامه، جهانگیرنامه، شبرنگ نامه، بیژن نامه، کک کوهزادنامه، ببربیان نامه، داستان پتیاره، تهمینه نامه، تهمینه نامة بلند، رزمنامة شکاوند کوه) که دربردارندة بیش از صدهزار بیت است، مورد کاوش قرارگرفت و پس از مطالعة دقیق متون یادشده، این نوع عصیان فقط در شاهنامه و کوشنامه یافت شد.

motives to kill relatives in national epics texts of iran

rebellion is the basis of the epic and its driving factor. the function of rebellion in the epic is like a plot in the story, which organizes the logical sequence of events. in other words, if there is no rebellion, the epic is not able to become. every epic text is a reflection of the opposition of parties that are inherently different and their coexistence is impossible from a philosophical point of view. the sides that emerged from the deep structure of the human psyche have crystallized in the world of text. the two-dimensionality of the human psyche, which contains both virtue and vice, is the first and unwritten version of the epic world, which is later manifested in the form of texts with the help of epic writers. one of the types of these rebellions in epic texts is the killing of family members, which has different reasons and motivations that have been investigated in this research.to collect the data of the current research, eighteen iranian national epic systems (shahnameh of ferdowsi, garshaspnameh of eesdi toosi, kushnameh, banughosbnameh, borzonameh, kok kohzad, faramarznameh bozorg, bahmannameh, shahryarnameh, jahangirnameh, shabrangnameh, bijannameh, kek-kohzadnameh, babrebeyannameh, patiyare story, tahminehnameh, long tahminehnameh, razmnameh shakavand-koh) which contains more than one hundred thousand verses, was explored and after careful study of the mentioned texts, this type rebellion was found only in shahnameh and kushanmah.