بررسی فراهنجاری های واژگانی، نوشتاری و زمانی(باستانگرایی) در غزل های مولوی

در پژوهش حاضر، گزیده ای از غزل های دیوان شمس مطابق با نظریه فرمالیست های روسی بررسی شده است. برای این منظور، نگارنده تلاش می کند تا ضمن توجه به 250 غزل، نمونه های مربوط به فراهنجاری های «واژگانی، نوشتاری و زمانی» را در آن ها شناسایی کرده و به تحلیل آن ها بپردازد. در مبحث فراهنجاری واژگانی مولوی با به کارگیری ترکیب های جدیدی از واژه ها، که تا زمان خود مسبوق به سابقه نبوده و با عدول از قواعد ساخت واژه در زبان هنجار، به آشنایی زدایی از زبان شعری خود اقدام کرده است. نمونه-های مربوط به فراهنجاری زمانی، با ایجاد مکث هنری در مخاطب به گیرایی و جذابیت شعر افزوده است. در ابیات مربوط به فراهنجاری نوشتاری، علی رغم بسامد کم آن ها، به جهت نوع و تازگی کاربرد، شاعر ضمن نشان دادن ذهن خلاق خود، زبان شعری اش را نیز برجسته تر کرده است. حاصل آن که: مولوی از طریقِ فراهنجاری واژگانی، نوشتاری و زمانی که از عواملِ مهمّ ابهام هنری است، توانسته است بر تاثیرگذاری و لذّتبخشیِ شعر خود بیفزاید؛ این مدّعا آن جا قوّت می یابد که مخاطب در مواجهه با آن سعی در فهم معنای پنهان در پشت ترکیبات و واژه ها بر می آید و پس از دست یابی به مفاهیم پوشیده در بطن آن ها لذّتِ مضاعفی از شعر می برد.

examining lexical, written and temporal metanormatives (archaicism) in molvi's sonnets

in the present study, a selection of divan shams s sonnets has been examined according to the theory of russian formalists. for this purpose, while paying attention to 250 sonnets, the author tries to identify and analyze examples of lexical, written and temporal transnormatives in them. in the topic of extra-normative vocabulary, molavi has defamiliarized his poetic language by using new combinations of words, which were unprecedented until his time, and by deviating from the rules of word formation in the standard language. the examples related to time metanormativity have added to the catchiness and charm of the poem by creating an artistic pause in the audience. in the verses related to extra-normative writing, despite their low frequency, due to the type and novelty of use, the poet has made his poetic language more prominent while showing his creative mind. as a result: maulavi has been able to increase the impact and enjoyment of his poetry through lexical, written and temporal transnormality, which is one of the important factors of artistic ambiguity; this claim is strengthened when the audience tries to understand the hidden meaning behind the combinations and words when faced with it, and after reaching the concepts hidden in their belly, they get a double pleasure from the poem.