پند اجتماعی در دیوان حافظ

حافظ یکی از ارکان ادب فارسی است. اشعار حافظ از وجوه مختلفی تحقیق و بررسی شده است ولی وجه تعلیمی غزلیات حافظ کمتر مورد تحقیق و پژوهش قرار گرفته است. این پژوهش با پرداختن به پند و اندرزهای دیوان حافظ وجه تعلیمی غزلیات او را از جنبۀ اجتماعی مورد تحقیق و بررسی قرار می‌دهد. هدف از این پژوهش ارایۀ بسامد پند و اندرز از دید اجتماعی در دیوان حافظ است تا با استفاده از آن و با نگاهی دیگر به زوایای پنهان شخصیت و روحیات حافظ دست یافت. از مجموع، 43 پند اجتماعی استخراج شده از دیوان حافظ، که تحت عناوین مختلف آمده است «پرهیز از ریا و تزویر» بالاترین بسامد را داراست «تعامل و سازش با مردم»، «اغتنام مصاحبت با دوستان»، «آزار نرساندن به دیگران» و «حسن خلق و خوش رفتاری» از دیگر عناوین پندهای اجتماعی است که به ترتیب بیش ترین بسامد را دارند.

social advice in diwan hafez

hafez is one of the greatest poets of persian literature, hafeez s poems have been under investigation from many points of view but the didactic aspect hasn t paid enough attention, this research surveys the didactic aspect of hafeez s poems by scrutinizing its maxims and sayings and also subjectively categorize them into five groups: moral, social, romantic, mystical and philosophical.the main objective of this research is that by determination of the frequency of each category gain new insight into hidden aspects of hafeez s personality, looking at the hi-frequency of ethical maxims shows the importance of moral matters in hafeez s view and also the frequency of mystical maxims is a manifestation of his familiarity with mysticism. between all the maxims and sayings distrust to the world and also permanent happiness has the highest frequency so that indicates that hafeez had a very thoughtful view of the world and didn t trust it for sake of permanent happiness and recommend it to everyone.