مدل‌سازی دینامیکی هوشمند صادرات در کشورهای نفت‌خیز

در این مقاله با استفاده از مدل دینامیک سیستم هوشمند به طراحی سیستم تجارت خارجی در اقتصاد کلان پرداخته‌ایم، در ابتدا مدل ریاضی مبتنی بر واردات، صادرات و تولید داخل توسعه داده شده است. یکی از روش‌های تنظیم‌گری در کشورهای پیشرفته با حجم صادرات بالا اعمال تعرفه بر صادرات در برخی از محصولات است، اما این موضوع در کشورهای در حال توسعه بسیار متفاوت است. تفاوت نرخ ارز رسمی و بازار سیاه در اقتصادهای مذکور سبب می‌شود صادرکنندگان برای کسب سود بیشتر با استفاده از راه‌های جایگزین تا حد امکان ارز صادراتی را حفظ کنند و یا آن را در بازار سیاه عرضه کنند. لذا دولت‌ها همواره در پی جلوگیری از این موضوع هستند مدل مذکور با در نظر گرفتن میزان تعرفه صادراتی، مالیات بر ارزش افزوده و تاثیر درآمد نفتی در کشورهای نفت‌خیز مورد بررسی قرار گرفته است. نتیجه حاصل‌شده نشان می‌دهد اهمیت درآمد نفتی در حوزه کشورهای نفت‌خیز امری بسیار مهم است؛ اما در صورت تحریم یا قطع صادرات می‌تواند اثرات جبران‌ناپذیری بر روی اقتصادهای وابسته ایجاد نماید. لذا استفاده از بسترهای اقتصادی با مزیت صادراتی غیرنفتی بسیار مهم ارزیابی می شود.