سازگاری یا ناسازگاری توصیه‌نامه‌ی اخلاق هوش مصنوعی یونسکو با نظریه اخلاقی اسلام

یونسکو به تازگی سندی بین‌المللی با عنوان «توصیه‌نامه‌ی اخلاق هوش مصنوعی» تصویب کرده است. در این سند مجموعه ای از ارزش‌ها مشخص شده و از کشورهای عضو خواسته شده است مفاد آن را در جوامع خود به نحوی اجرا کنند. در واقع، نهادهای بین‌المللی سعی دارند با تصویب این‌گونه اسناد بالادستی، قوانین و ارزش‌های ملت‌ها را با خود همراه سازند. بنابراین، مسئله اصلی این پژوهش، بررسی سازگاری و یا عدم سازگاری مبانی ارزش‌های اخلاقی توصیه‌نامه‌ی مذکور با مبانی اخلاقی اسلام می‌باشد. بر اساس یافته‌های این تحقیق می‌توان گفت برخی مفاد این توصیه‌نامه مبتنی بر مکتب اخلاقی قراردادگرایی است. از این رو، این توصیه‌نامه به لحاظ موضوع و هدف اخلاقی، وظیفه‌گرا و عمل‌محور می‌باشد. اما نظریه‌ی اخلاق مکتب اسلام به لحاظ موضوع و هدف اخلاقی، فضیلت‌محور، غایت‌گرایانه و کمال‌جو می‌باشد. نتیجه اینکه در سند اخلاق هوش مصنوعی یونسکو تنها اصلاح رفتار فرد بدون معنویت و دین در نظر گرفته شده است. ولی در نظام اخلاقی اسلام، هدف، اصلاح رفتار و صفات نفسانی و ساخت شخص انسان و به پیرو آن نزدیک شدن به کمال مطلق می‌باشد. افزون براین، در پژوهش حاضر دو نظریه، یکی ناظر به امکان اخلاق‌مندی خود سیستم‌های هوشمند و دیگری ناظر به تعامل انسان با هوش مصنوعی ارائه شده است.