ویتگنشتاین اوّل و تقرّر خدا و دین در ساحت امر رازآمیز

لودویگ ویتگنشتاین در دوره اول تحوّل فکری خود با طرح نظریه تصویری معنا که در آن با برتراند راسل همرای بود، تلاش نمود تا کرانه های گزاره های معنادار و مرز میان گفتنی‌ها و ناگفتنی‌ها را هویدا سازد. وی با طرح نظریه فوق، بیان داشت که گزاره های متضمّن مقولاتی همچون امر برتر/خدا، دین و البته سایر امور هنجاری، اگر چه می‌توان صورت منطقی را در آنها رعایت نمود، لیکن نقش شناختی ندارند. این گزاره‌ها با فَرارَوی از مرزهای زبان، معنایی محصّل را افاده ننموده و چونان گزاره های مهمل و بدساخت تلقّی می شوند. اما این پایان راه نبود؛ او در ادامه از ساحت سکوت به سوی ساحت رازآمیز قدم پیش می‌نهد و مقولات امر برتر/خدا و دین را رازآمیز می‌خواند. در این مقاله با تکیه بر آثار اوّلیه و آثار دوره انتقالی ویتگنشتاین، به بررسی و تحلیل نظر او در باب امر برتر/خدا و دین و نظر مفسّران او در این زمینه خواهیم پرداخت.

early wittgenstein and placing god and religion in the mystical realm

in the first period of his intellectual development and by proposing the picture theory of meaning in which he agree bertrand russell, wittgenstein tried to define boundaries of meaningfull propositions and the boundary between what is sayable and what is not. by proposing this theory he says that the propositions which include categories like the transcendent fact/god, religion and of course the other normative things, though the logical form can be regarded in them, but they do not have cognitive function. by passing through the boundaries of language, these propositions do not include any meaning and they are regarded as nonsensical and deformed propositions. but this was not the end of his way. after that he took step from the realm of silence toward the realm of mystic and called the transcendent fact/god and religion mystical facts. relying on wittgenstein’s early works and the works of the period of transition this article will assesse and analize his view on the transcendent fact/god and religion and the ideas of his commentatots on this regard.