عوامل و بسترهای پایین‌بودن نرخ مشارکت اقتصادی زنان ایران

زمینه و هدف: مطالعات نشان داده است که تصمیم زنان برای فعّالیّت در‌ نیروی کار، تحت‌تاثیر بسیاری از عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است که برخی از آن‌ها به آهستگی در طول زمان تغییر می‌کنند، درحالی‌که برخی دیگر می‌توانند به‌سرعت، توسط تغییرات در سیاست‌های اقتصادی و اجتماعی دولت‌ها تحت‌‌تاثیر قرار گیرند این نوع تصمیم‌گیری‌ها درکشورهای مختلف جهان به‌ویژه در منطقه خاورمیانه و کشورمان ایران متفاوت است. هدف ‌اصلی این ‌مطالعه شناخت دلایل و بسترهای پایین بودن نرخ مشارکت اقتصادی زنان ایران در مقایسه با سایرکشورهاست. روش و داده‌ها: این پژوهش به روش تحلیل اکتشافی‌ و با رویکرد تطبیقی انجام و از فن مرور سیستماتیک به روش مبتنی بر شواهد بهره گرفته است. برای درک روشن از علل، زمینه‌ها و بسترهای پایین بودن نرخ مشارکت اقتصادی زنان در بازارکار ایران به تحلیل ابعاد جمعیّت‌شناختی، اقتصادی، اجتماعی موضوع پرداخته شده است. یافته‌ها: نتایج مطالعه نشان داد مجموعه‌ای از عوامل اجتماعی و فرهنگی موجب پایین ماندن مشارکت زنان درتوسعه کشور و درنتیجه پایین‌بودن سهم زنان در بازارکار ایران بوده است. تاثیر تعیین‌کننده‌ ساختار جمعیّت بر بازارکار، افزایش تقاضا برای ایجاد فرصت تحصیل در سطوح عالی، و افزایش تقاضای دانش‌آموختگان دانشگاهی برای ورود به بازار کار، ایجاد دوگانگی بین نظام آموزش و بازار کار زنان که بخشی به فشارها و اجبارهای توسعه و سپس به فرهنگ و سنت‌های حاکم مرتبط است، روشن‌نبودن رابطه‌ کار و باروری، جداسازی مشاغل، محدودیّت تنوّع شغلی و فرصت‌های ارتقای شغلی برای زنان در سطوح بالای مدیریّتی از مهم‌ترین چالش‌های اقتصادی-اجتماعی و جمعیّت‌شناختی موضوع بودند. بحث و نتیجه‌گیری: تغییر فرهنگ جامعه در جهت شناخت موانع اشتغال زنان و اهمیّت و نقش زن در توسعه‌ جامعه، اراده‌ انجام اصلاحات لازم برای تسهیل شرایط ورود زنان به فرآیند توسعه و تعادل‌بخشی به کار زنان با خانواده در راستای سیاست‌های دوستدار خانواده از جمله پیشنهادهای مطالعه بودند. پیام اصلی: نقش تعیین کننده ساختار جمعیت بر بازار کار و اشتغال، عدم تعادل بین نظام آموزش عالی و اشتغال رسمی زنان، و نیز مسائل ساختاری از مهمترین عوامل و بسترهای پایین بودن نرخ مشارکت زتان در کشور بوده است. البتّه به‌طور قطع، در این میان، کوچک‌بودن حجم اقتصاد کشور و مساله کم‌ثبتی اشتغال غیررسمی زنان نیز تاثیر قابل‌ملاحظه‌ای داشته است.

determinants and contexts of the low economic participation rate of iranian women

background and aim: studies have shown that that a range of economic, social, and cultural factors determine women’s involvement in the workforce. these factors change at varying paces—some gradually over time and others quickly in response to economic and social policy shifts. the primary objective of this study is to identify the reasons and underlying factors for the relatively low rate of economic participation of iranian women in comparison to other nations. methods and data: this research was conducted using exploratory analysis and a comparative approach, employing an evidence-based systematic review technique. to comprehend the causes, contexts, and foundations of women’s low economic participation rate in iran’s labor market, this study analyzed the demographic, economic, and social dimensions. findings: the findings reveal that a combination of social and cultural factors are responsible for the low participation of women in country’s development and their reduced share in iran’s labor market. the small scale of the economy and underrepresentation of women’s informal work have also played a significant role. the influential factors such as the population structure’s impact on the labor market, increased demand for higher education opportunities, and the subsequent raised demand by university graduates to enter the workforce, created a disconnect between the education system and the women’s labor market. this disconnect is partly due to developmental pressures and dominant culture and traditions.  additionally, the unclear link between employment and fertility, job segregation, and limited opportunities for job variety and advancement in upper management for women are key socio-economic and demographic challenges. conclusion: to address the barriers to women’s employment and underscore their vital role in societal development, it is essential to shift societal culture. there is a need for a commitment to reform that eases women’s integration into the development process, reducing the time and material costs of women’s employment, and balance work with family life through the adoption of family-friendly policies. key message: the influence of population structure on the labor and employment market, the disconnection between the higher education system and formal employment opportunities for women, as well as other structural barriers are key factors contributing to the low participation rate of iranian women in the workforce. the small scale of the national economy and the underreporting of women’s informal work have further influenced this issue.