دوگانه‌ای در تاریخ‌نگاری: نقش اندیشه‌ ساختاری (ساختارگرا/پساساختارگرا) در تحول سنت‌های تاریخ‌نگاری

زمینه و هدف: ایده‌ ساختار همواره در مباحث تاریخ‌نگاری به‌طور جدی مطرح است اما غالباً از نقطه‌ توجه روش‌شناسان یا حتی فلاسفه تاریخ دور می‌ماند چراکه اساساً بحث از ساختار یک چالش نظری مربوط به حوزه جامعه‌شناسی و تخصصیِ آن پنداشته می‌شود؛ بنابراین تحقیق حاضر بر آن بوده است تا این بار نقش اندیشه ساختاری در تحول نظریاتِ تاریخ و تنوع شیوه‌های موجودِ تاریخ نگاری را بررسی کند. روش و داده‌ها: این مطالعه با روش اسنادی انجام شده است. چهارچوب مفهومیِ تحقیق برگرفته از مفاهیم پایه در فلسفه‌ی تاریخ می‌باشد که به‌طور خاص با استخراج دو فرضیه‌ی اصلی : الف) انطباق، ب) ربط، احراز شده است. همچنین داده‌های تحقیق که با بررسی اسنادِ انتخاب شده جمع‌آوری گردید، صورتی روایی داشته است. یافته‌ها: تحقیق حاضر، در نهایت دو رهیافت را شناسایی و ارائه می‌کند: الف) تاریخ ساختارگرا: مشتمل بر تاریخ اقتصادی-اجتماعی، تاریخ اجتماعی، تاریخ فرهنگی (اولیه).  ب) تاریخ نگاری پساساختاگرا: مشتمل بر تاریخ فرهنگیِ جدید. بحث و نتیجه‌گیری: تاریخ ساختارگرا بیانگر آن تاریخ واقع‌گرایانه‌ای است که با مفروضات پوزیویتیستی در تحول نخستِ آن نسبت می‌یابد. با این حال همواره با اثبات‌گرایی در فهم متعارف آن فاصله‌ای منطقی دارد. از سویی دیگر، تاریخ پساساختارگرا به‌طور خاص با مفروضات رهیافت انتقادی نسبت داشته و از این حیث رویه‌ای بازاندیشانه به تاریخ (رسمی) دارد. پیام اصلی: دوگانه‌ی تاریخ ساختارگرا/پساساختارگرا پیامد تحولات از درون پارادایم تاریخی است که به نوبه خود با تحولات پارادایمیمک علوم انسانی در چرخش‌های پوزیویتیستی، تفسیری و انتقادی مرتبط است. به این ترتیب چرخش انتقادیِ تاریخ‌نگاری از رویکرد ساختاری به پساساختارگرایی را می‌توان از این طریق درک کرد.

a duality in historiography: exploring the influence of structural ideas (structuralist and post-structuralist) on the evolution of historiographical traditions

background and aim: although the concept of structure has always been a focal point in historiographical debates, it is often neglected by methodologists and even historians of philosophy due to its theoretical complexity and its close association with sociology. this research aims to achieve a paradigmatic understanding of historiography, highlighting the impact of structural concepts and their implications on the range of methodological approaches. methods and data: this study employed a documentary method within a qualitative research framework. data was gathered through an analysis of selected documents and was presented in a narrative form. the study is grounded in the philosophical concepts of history, focusing on two primary hypotheses: a) adaptation, and b) relevance, within the context of the paradigmatic foundations of the human sciences. findings: the research identifies two distinct approaches: a) structuralist history, which includes history, social history, and cultural history (primary); and b) post-structuralist history, which encompasses new cultural history. conclusion: constructivist history implies a realistic history related to positivist assumptions in its initial evolution, yet it maintains a logical distance from conventional positivism. on the other hand, post-structuralist history adopts a critical stance towards assumptions, leading to a rethinking of (official) history. key message: the duality of structuralist and post-structuralist history results from developments within the historical paradigm, which are linked to the broader paradigmatic shifts in the humanities such as positivism, interpretation and criticism. therefore, the critical turn in historiography from the structuralism to poststructuralism can be understood in this framework.