ارزیابی کارایی معابر جهت تعیین بهینه‌ترین مسیر خروج از بافت در زمان بروز زلزله (مطالعه موردی: بافت مرکزی شهر زاهدان)

زلزله یکی از بلایای طبیعی است که در طول تاریخ خسارات بسیاری را به ساکنین کره خاکی وارد نموده است، این موضوع باعث شده تا بشر همواره به دنبال کاهش اثرات این تکان ناگهانی طبیعت باشد. شهر زاهدان با قرارگیری در فاصله کم‌تر از 10 کیلومتری گسل زاهدان تحت تاثیر این خطر احتمالی می‌باشد. این شهر دارای 5 منطقه شهری است که هر یک ساختار خاص خود را دارند؛ جمعیت ششصد هزار نفری، حاشیه‌نشینی و حضور بافت‌های فرسوده و مصالح نامناسب می‌تواند در کنار عواملی مانند تمرکز خدمات و کاربری‌های جاذب جمعیت به شدت خطرآفرین باشد. در این راستا در این پژوهش سعی شده به بررسی کارایی معابر بافت مرکزی شهر زاهدان در زمان بحران زلزله پرداخته شود. پژوهش حاضر از نوع پژوهش-های «کاربردی» و روش انجام آن «توصیفی- تحلیلی» می‌باشد. داده‌های مورد نیاز از طریق مطالعات میدانی، بررسی‌های نقشه‌ای و استفاده از نظرات کارشناسان و متخصصین حوزه مدیریت بحران و مدیریت شهری گردآوری شده است. برای تحلیل اطلاعات و تعیین بهترین مسیر خروج اضطراری از روش‌های ahp و anp با به‌کارگیری نرم‌افزارهای expert choice و super decision استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که معابر محدوده مورد مطالعه به‌رغم عرض مناسب، کارایی لازم را در زمان بحران زلزله نخواهند داشت. با این وجود از طریق روش‌های سلسله‌مراتبی بهترین معابر شهری در محدوده مشخص شد که در بین معابر شمالی- جنوبی محور امیرالمومنین و از میان محورهای شرقی- غربی محور امام خمینی بهترین کارایی را دارند.

evaluate the efficiency of passages to determine the optimal exit route from the tissue at the time of earthquake (case study: central texture of zahedan)

earthquakes are one of the natural disasters that have caused a lot of damage to the inhabitants of the planet throughout history, which has led humans to always seek to reduce the effects of this sudden shock of nature. zahedan city is located at a distance of less than 10 km from zahedan fault and is affected by this potential danger. the city has 5 urban areas, each with its own structure; a population of 600,000, marginalization, and the presence of worn-out structures and unsuitable materials can be extremely dangerous, along with factors such as the concentration of services and uses that attract the population. in this research, an attempt has been made to study the efficiency of the roads in the central part of zahedan during the earthquake crisis. the present study is an &applied& research and its method is &descriptive-analytical&. required data through field studies, mapping studies and using the opinions of experts and specialists in the field of crisis management and urban management (6 managers, 8 deputy managers, 20 group heads, 45 experts, a total of 79 people) ) collected. ahp and anp methods were used to analyze the information and determine the best emergency exit route using expert choice and super decision software. the results show that the passages in the study area, despite their suitable width, will not have the necessary efficiency in times of earthquake crisis. however, through hierarchical methods, the best urban thoroughfares in the area were determined to be the most efficient among the north-south thoroughfares of the amir al-momenin axis and among the east-west axes of the imam khomeini axis.