بررسی برخی از کج‌‌فهمی‌های اساسی و رایج دانش‌آموزان پایۀ دهم در فصل اوّل کتاب شیمی

شاید بهترین توصیف برای واژه کج فهمی، توجّه به معنی آن باشد. ابهام محتوا، پیچیدگی درس، برداشت شخصی، عدم انتخاب و روش تدریس مناسب می تواند برای دانش آموز چالش برانگیز باشد. هدف از پژوهش حاضر، بررسی کج فهمی های رایج دانش آموزان پایۀ دهم از فصل اوّل کتاب شیمی، درباره مفاهیمی مثل مول و عدد آووگادرو،  جرم اتمی وamu ، ذرات زیراتمی و یون ها، لایه ها و انتقال های الکترونی است. در این پژوهش، تعداد 60 نفر از دانش آموزان دختر پایۀ دهم تجربی دبیرستان نمونه دولتی حضرت فاطمه الزهرا (س) شهرستان رباط کریم مشارکت داشتند. برای انجام این پژوهش از روش های تحلیلی-توصیفی و به منظور گردآوری اطّلاعات، از یک آزمون تشخیصی حاوی هشت سوال چندگزینه ای استفاده شد؛ سپس پاسخ های دانش آموزان بررسی شد و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان می دهد که دانش آموزان، تصوّرات و کج فهمی های گوناگونی درباره مفاهیم نامبرده دارند. با تحلیل هر سوال، کج فهمی های دانش آموزان در آن موضوع استخراج شد. نتایج پژوهش نشان داد که مباحث مول و عدد آووگادرو،  جرم اتمی وamu ، ذرات زیراتمی و یون ها، لایه ها و انتقال های الکترونی در کتاب درسی شیمی پایۀ دهم، نیاز به بازبینی، تکمیل و ساده سازی دارد. هم چنین، دبیران شیمی می توانند با به کارگیری شیوه های تدریس مناسب، در کاهش و رفع این کج فهمی ها، گامی موثر بردارند.

investigating some basic and common misconceptions of tenth grade students in the first chapter of chemistry book

perhaps the best description for the word misconception is to pay attention to its meaning. ambiguity of the content, complexity of the lesson, personal perception, and failure to choose the appropriate teaching method can be challenging for the students. the purpose of this research is to investigate the common misconceptions of tenth grade students about the first chapter of the chemistry book with regard to the concepts such as mole and avogadro’s number, atomic mass and amu, subatomic particles and ions, and layers and electronic transitions. a total number of 60 female students studying in the field of experimental sciences in the 10th grade hazrat fatemeh al-zahra senior high school in rabat-karim, iran participated in the study. analytical-descriptive methods were used to conduct this research, and in order to collect data, a diagnostic test containing eight multiple-choice questions was used; then the students’ answers were checked and analyzed. the findings showed that students have different ideas and misconceptions about the mentioned concepts. by analyzing each question, students’ misunderstandings of the respective subject were extracted. the results indicated that the topics of mole and avogadro’s number, atomic mass and amu, subatomic particles and ions, layers and electron transitions in the tenth grade chemistry textbook need to be reviewed, completed, and simplified. moreover, chemistry teachers can take effective steps in reducing and eliminating these misunderstandings by using appropriate teaching methods.