تحلیل حقوقی مسئولیت اجتماعی شرکت‌های دانش‌بنیان در صنعت نفت ‌و‌ گاز ایران

صنایع بالادستی و پایین‌دستی نفتی تاکنون تاثیرات فراوانی را بر محیط پیرامون خویش داشته‌اند. ریسک فنی و سیاسی ناشی از این فعالیت‌ها، موجب وقوع پیامدهای اجتماعی، زیست محیطی و گاها بی‌توجهی به حقوق مصرف‌کننده و مسائل مختلف اقتصادی و فرهنگی شده‌است. با پیشرفت جوامع و تغییرات در زندگی، دولت ها و شرکت های چند ملیتی نسبت به وجود این خطرات آگاه‌تر شده و درصدد یافتن ابزارهایی جهت کنترل عواقب ناشی از آن‌ها و جبران نمودن خسارت‌های وارده از جانب آن ها می باشند. در پژوهش پیش حاضر برآن خواهیم بود تا با ارائه تعریفی از مسئولیت اجتماعی شرکتی در پروژه‌های صنعت نفت، نقش شرکت‌های دانش بنیان را در اعمال این مفهوم بررسی نموده و اهمیت آن در هنگام طراحی و اجرای یک پروژه با توجه به اقدامات فعلی شرکت‌های دانش بنیان فعال در صنعت نفت‌وگاز را نشان دهیم. در همین راستا به بررسی الزامات تعیین شده در قوانین موجود و مصوبات وزارت نفت و همچنین قراردادهای منعقده پرداخته و با بررسی نقاط قوت و ضعف، خلاءها و نواقض موجود، به ارائه پیشنهادات و راه حل‌هایی جهت ترغیب شرکت‌های فعال در صنعت نفت و گاز ایران در ارتقاء مسئولیت اجتماعی و افزایش بهره‌وری توسعه این صنعت در کل جامعه بپردازیم. نتایج بررسی ها نشان می دهد الزامات و ضمانت اجرا در قوانین داخلی کشور به قدر کافی شرکت‌های دانش بنیان را مکلف به مدنظر قراردادن ابعاد مختلف مسئولیت شرکت ها در هنگام طراحی و اجرا پروژه‌ها و انعقاد قراردادهای نفتی نمی‌نماید. بهتر است با توسعه صنعت نفت و اهمیت رقابت در ارائه کالا و خدمات باکیفیت و افزایش بهره‌وری، شرکت‌های پیمانکار خود را ملزم به رعایت این مفهوم به عنوان یک اصل دارای منشا مسئولیت اخلاقی بدانند