مدیریت استراتژیک و یکپارچه برداشت مشترک از میادین گاز با تاکید بر منطقه پارس جنوبی

میدان گازی پارس جنوبی، بزرگ‌ترین میدان گازی جهان در خلیج‌فارس و مرز مشترک دو کشور ایران و قطر واقع شده است. بررسی اصول حقوق بین الملل حاکم بر قراردادها و موافقت نامه های بهره برداری از آن بسیار مهم است. هدف از این مقاله، بررسی سیستم قراردادی برداشت مشترک از میادین گاز با تاکید بر منطقه پارس جنوبی و تاثیر آن بر محافظت از این میادین می باشد. روش تحقیق توصیفی تحلیلی بوده و سوال تحقیق، الگوی حاکم بر بهره برداری از میادین مشترک گاز چگونه است و چه راهکارهایی می توان در جهت بهبود آن ارائه داد؟ می باشد. نتایج این تحقیق نشان داد که در میان منابع اصلی حقوق بین الملل معاهدات خاص یا دوجانبه به دلیل ارائه چهار الگوی حقوقی متفاوت در بهره برداری و استخراج از منابع مشترک گاز حائز اهمیت هستند. این چهار نوع شامل موافقت نامه‌های متضمن واگذاری برداری به یک کشور، موافقت نامه‌های متضمن مشارکت دو کشور در بهره برداری از منبع مشترک، موافقت نامه‌های بهره بردرای با ایجاد مقام مشترک، موافقت نامه‌های آحادسازی است. هر کدام از دولت‌ها در میادین مشترک با توجه به دیپلماسی انرژی و مصالح خود نوعی خاص از موافقت نامه را انتخاب می‌کنند، اما در این میان هیچ یک از این مدل‌ها نتوانسته‌اند به عنوان الگوی حقوقی مناسب در عرصه بین المللی معرفی گردند. شرط مخزن مشترک به نحو مقرر در موافقت نامه ى تحدید حدود فلات قاره‌ی ایران و قطر، مشتمل بر اصولى جهت بهره بردارى از این میدان است. کلمات کلیدی: میادین مشترک گاز، پارس جنوبی، سیستم قراردادی، دیپلماسی گازی