اثر محلول‌پاشی متانول بر رشد و عملکرد گندم دوروم در شرایط کم‌آبی آخر فصل

خشکسالی مهم‌ترین چالش پیش روی انسان در تولید محصولات کشاورزی است. این امر باعث شده تا در سال‌های اخیر مقدار قابل توجهی از تولیدات زراعی کشور کاهش یابد. متانول ماده‌ای است که باعث افزایش غلظت دی‏اکسیدکربن در داخل گیاه و بالا بردن راندمان فتوسنتزی گیاه می‏شود. این ماده می‏تواند بخشی از تلفات کربن تثبیت شده توسط فتوسنتز را جبران و از این طریق فتوسنتز خالص در واحد سطح و درنتیجه تولید ماده خشک در گیاهان را افزایش دهد. گندم دوروم (triticum durum l.) یکی از محصولات استراتژیک کشور بوده که در تولید آرد ماکارونی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این بررسی به منظور مطالعه تاثیر متانول بر ویژگی‌های گندم دوروم در شرایط کم‌آبیاری آخر فصل، آزمایشی در سال زراعی 94-1393 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان به صورت اسپلیت‏پلات در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با 4 تکرار انجام شد. در این آزمایش دو فاکتور آبیاری با 2 سطح نرمال و تنش خشکی آخر فصل رشد (کم‌آبیاری) در کرت‏های اصلی و محلول‏پاشی غلظت‏های مختلف متانول با 5 سطح صفر (تیمار شاهد بدون مصرف متانول)، 7، 14، 21و 28 درصد حجمی متانول به صورت تصادفی در کرت‏های فرعی قرار گرفتند. تنش کم‏آبیاری هم‌زمان با شروع مرحله گلدهی با قطع آبیاری اعمال شد. با اعمال تنش خشکی در ابتدای شروع مرحله گلدهی، اولین محلول‏پاشی متانول انجام و با فاصله زمانی هر 10 روز، دو بار دیگر در کرت‏های آزمایشی این محلول‌پاشی انجام شد. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت متانول شاخص‌های اندازه‌گیری شده در شرایط کم‌آبیاری بهبود یافت. به‌طوری‌که با مصرف 28 درصد حجمی متانول، عملکرد محصول از 1748/88 کیلوگرم در هکتار در شاهد به 3879/57 کیلوگرم در هکتار رسید. به‌طور کلی استفاده از متانول در شرایط کم‌آبیاری آخر فصل، بهبود صفات و عملکرد را در گندم دوروم به دنبال خواهد داشت.