انواع بازنویسی و بازآفرینی‌های‌ بهرام بیضایی از داستان‌های کهن

هدف پژوهش حاضر، بررسی و تحلیل شگردهای بازنویسی و بازخوانی در آثار ادبی بهرام بیضایی است. او نویسنده ای قاعده گریز و ساختارشکن است که در سطوح مختلف، ساختار ذهنی و زبانی خواننده و پیش فرض های متعارف و مقبول او را در هم می ریزد. نمایش نامه، فیلم نامه و برخوانی هایی که در این مقاله بررسی می شوند، عبارت اند از: اژدهاک، آرش، آهو، سلندر، طلحک و دیگران، پرده نئی، سیاوش خوانی، شب هزارویکم، و مجلس قربانی سنمار. دراین پژوهش، نخست، به شیوه توصیفی ـ تحلیلی، شگردهای ادبی بیضایی معرفی می شوند، سپس، این شگردها در نمونه های انتخابی هدف بررسی و تحلیل قرار می گیرند. شگردهایی که بیضایی در بازخوانی و بازنویسی آثار کهن از آنها استفاده می کند عبارت اند از: 1. »بازآفرینی « اثر کهن که در دو سطح کلی ـ »تغییر در چهارچوب کلی اثر « و »تغییر در خویش کاری های شخصیت ها «ـ صورت می گیرد. 2. »بازنویسی « اثر کهن که به چند شیوه انجام می پذیرد؛ ازجمله »افزودن گفت وگو میان شخصیت ها «، »برقراری روابط علی و معلولی « و »تغییر در شیوه روایت گری «.