نگاهی دوباره به اضافه اقترانی

اغلب دستورنویسان سنتی در شرح اضافه اقترانی از اضافه استعاری کمک می گیرند، اما تفاوت زیادی بین این دو اضافه وجود دارد. مهم‌ترین این تفاوت ها در ساختار تشبیهی اضافه استعاری است که اضافه اقترانی چنین ساختاری ندارد. برخلاف نظر دستوریان که مضاف را در اضافه اقترانی قصد اصلی می دانند، آنچه در اضافه اقترانی مدنظر است ترکیبِ مضاف و مضاف الیه است نه هریک از آنها به‌تنهایی. در اغلب جمله‌هایی که در آنها اضافه اقترانی به‌کار رفته است با حذف مضاف یا مضاف الیه، جمله مفهومی کنایی پیدا می کند؛ مفهومی که از ترکیب اضافی به دست می آید.راه کاری که دستورنویسان سنتی برای مشخص‌کردن ویژگی های اضافه اقترانی بیان کرده‌اند نادرست است. دستورنویسانی هم که ازمنظر زبان‌شناختی به بررسی موضوع پرداخته اند نتوانسته اند حق مطلب را ادا کنند و به ظاهر ترکیب اکتفا کرده و همه اضافه ها را در یک گروه بررسی و از تفاوت های معنایی آنها غفلت کرده‌اند.نتیجه تحقیق حاضر به این نکته منتهی شد که در توضیح اضافه اقترانی نباید مقایسه ای بین اضافه اقترانی و استعاری صورت گیرد. شباهت این دو اضافه صرفاً در ساختار «هسته+ـِ+ وابسته» است.اگر در بررسی اضافه ها فقط ساختار مدنظر باشد، همه اضافه‌ها در یک گروه قرار می گیرند اما صرفاً به ظاهر ترکیب اکتفاکردن کامل‌کننده مفاهیم دستوری نیست. بهتر است در بررسی های دستوری ساختار و معنا با هم در کانون توجه قرار گیرند. با این نگاه در اضافه اقترانی آنچه مدنظر است مفهوم کنایی این نوع اضافه است نه مضاف و مضاف‌الیه به تنهایی.