بررسی و مقایسۀ فرآیندهای شادی از دیدگاه اپیکور و مولوی

مفهوم شادی همواره موضوع اخلاق و عرفان بوده است. این مفهوم در فلسفه درقالب دو دیدگاه لذت‌گرایی اپیکوری و سعادت‌گرایی ارسطویی بررسی شده است. اپیکورس (341- 270 ق.م) فیلسوف دوره هلنیستی یونان باستان، با تلقی لذتِ پایدار به‌منزله خیر نهایی انسان، شیوه‌ای عملی ارائه کرده است که به سعادت منتج می‎شود و پایدار است. در نظرگاه مولانا (604-672 ه.ق) نیز شادی پایدار است و با عوامل بیرونی و درونی زوال نمی‎یابد. در این مقاله سعی شده است به‌روش مطالعۀ کتابخانه‎ای و مقایسه و تحلیل داده‎ها، بررسی شود که آیا بین شادی‎گرایی اپیکور با شادی‎گرایی مولانا ارتباطی وجود دارد یا خیر. روش ارائۀ اطلاعات مقایسۀ چند مولفه از دیدگاه اپیکور و مولانا دربارۀ شادی برپایۀ تبارشناسی تاریخی است. نتایج نشان داد که لذت از نگاه اپیکور نه‌تنها زودگذر نیست، بلکه او غایت را با عنوان اودیمونیا یا شادی (سعادت) بیان کرده است. هدف فلسفه او رسیدن به شادی پایدار است. بدین‌ترتیب که انسان با ایجاد محدودیت‎هایی برای لذت‎جویی‎های موقتی و ناپایدار خود، تلاش می‎کند به آتاراکسیا دست یابد. ازسوی‌دیگر، فلسفۀ عملی اپیکور به بیان مولفه‏هایی می‎پردازد که با برخی از دیدگاه‎های عارفان مسلمان، ازجمله مولانا، دارای وجوه اشتراک است.  

a comparative study of happiness features from the perspectives of epicurus and rumi

the concept of happiness has always been a subject of morality and mysticism. it has been studied in philosophy from two perspectives: epicurean hedonism and aristotelian bliss. epicurus (341-270 bc), a philosopher of the hellenistic period of ancient greece, considered lasting pleasure as the ultimate good of man and presented a practical method that leads to happiness and is sustainable. for rumi (1207-1273 ad), happiness is similarly sustainable and does not decline with external and internal factors. in this article, an attempt has been made to investigate whether there is a connection between epicurean hedonism and rumi’s hedonism through library study and data comparison and analysis. we compared several features from epicurean and rumi’s perspectives on happiness based on historical genealogy. the results showed that pleasure from epicurus’s perspective is lasting and expressed in the end as eudaimonia or happiness (bliss). the goal of his philosophy is to achieve lasting happiness. in this way, man tries to achieve ataraxia by creating limits to his temporary and unstable pleasures. on the other hand, epicurus’s practical philosophy expresses features that have commonalities with some of the views of muslim mystics, including those of rumi.