تبیین زیبایی‌شناسی زندگی روزمره در مجموعه داستان کوتاه عاشقیت در پاورقی

زیبایی‌شناسی در مکاتب گوناگون فلسفی از افلاطون تا امروز، به‌ویژه در حوزه‌ی هنر، طرح شده و پدیده‌ای تاریخی است که دست‌کم به‌لحاظ فلسفی سخت مدیون کانت است. کانت زیبایی را مقوله‌ای مستقل تلقی کرد که لذت ناشی از آن مقید به خود آن مقوله است. یوریکو سایتو، نظریه‌پرداز زیبایی ‌شناسی زندگی روزمره، معتقد است که زیبایی‌شناسی زندگی روزمره ضعف زیبایی‌شناسی فلسفی مبتنی بر هنر را برطرف می‌کند؛ به‌این‌ترتیب، نگرش‌ها و قضاوت‌های زیبایی‌شناختی می‌توانند کیفیت زندگی، اخلاق اجتماعی و فرهنگی را به واقعی‌ترین شکل تعیین کنند و وسیلۀ ضروری برای بیان ارزیابی کیفیت زندگی روزمره افراد باشند و به انسان قدرتی دهند تا ازطریق تعامل با مصنوعات، محیط اطراف و تعاملات انسانی از تجارب زیبایی‌شناختی لذت ببرد. ازآنجاکه روایت‌های داستانی شامل گزاره‌ها و ظرفیت‌هایی هستند که از بُعد زیبایی‌شناسی زندگی روزمره درخور ارزیابی‌اند و بیشتر آنها در جهان واقع نیز صدق ‌می‌کنند، محققان در این پژوهش برآن شدند تا زیبایی‌شناسی زندگیِ ‌روزمره را برپایه دیدگاه سایتو در سه داستان کوتاه از مجموعه داستان ‌کوتاه عاشقیت در پاورقی نوشته مهسا محب‌علی به روش اسنادی و کیفی با بهره‌مندی از منابع کتابخانه‌ای تحلیل و تبیین کنند تا به این پرسش پاسخ دهند که مولفه‌های زیبایی‌شناسی زندگی روزمره در این آثار چیست. دستاورد این پژوهش در این سه داستان کوتاه نشان می دهد که زندگی روزمره افراد و نقش اشیاء، مکان و... در این آثار به‌مثابۀ نماد، در قالب هنجارگریزی و آشنایی‌زدایی در تعاملات انسانی و... ترسیم شده‌اند. علی‌رغم هنجارگریزی و آشنایی‌زدایی در تعاملات انسانی، متن داستان‌ها بستر تجربه‌ای است که درنهایت به این آگاهی و حکم منجر می‌شود که ذوق، امر زیبا و امر والا یا برعکس نازیبا در این داستان‌ها به‌طور واقعی شکل یافته‌اند.

exploring the aesthetics of everyday life in the collection of short stories “love in the footnote”

in various philosophical traditions from plato to the present, aesthetics, especially in art, is a historical phenomenon that owes its philosophical foundation to kant. he considered beauty an independent concept, with the pleasure derived from it being inherent to that concept. yuriko saito, a theorist of everyday life aesthetics, believes that everyday life aesthetics addresses the shortcomings of philosophical aesthetics based on art. thus, aesthetic perspectives and judgments can determine the quality of life, social ethics, and culture in the most authentic form. they can serve as necessary means for expressing the assessment of individuals’ everyday life quality and empower humans to enjoy aesthetic experiences through interactions with artifacts, the surrounding environment, and human interactions. since narrative accounts contain propositions and capacities that are assessable from the perspective of everyday life aesthetics, and most of them hold true in the real world as well, researchers in this study aimed to analyze and explain the aesthetics of everyday life based on saito’s approach in three short stories from the collection “your love in the footnote” by mahsa mohebali, using documentary and qualitative methods with the help of library resources. the findings of this research indicated that the daily lives of individuals and the role of objects, places, etc., were depicted as symbols of deviance from norms and defamiliarization in human interactions. despite deviance from norms and defamiliarization in human interactions, the texts of stories provide an experiential framework that ultimately leads to the realization and judgment that savor, beauty, the sublime, and its opposite, ugliness, have indeed taken shape in these stories.