نیماپژوهی در ترازوی نقد دانشگاهی و غیردانشگاهی: بررسی انتقادی مبانی و رویکردها مطالعه موردی: تقی پورنامداریان و رضا براهنی

جدال بر سر نظریه ادبی و شعر نیما سابقه‌ای طولانی دارد. منتقدان ادبی هرکدام از ظن خود یار نیما شده‌اند و تفسیر مخصوصی از او ارائه داده‌اند. مسئله این پژوهش بازخوانی انتقادی آرای پورنامداریانِ دهه هفتاد و براهنی، در جایگاه نمایندگان نقد دانشگاهی و غیردانشگاهی، خواهد بود. این پژوهش نشان داد که پورنامداریان و براهنی گاه در فهم خود از نیما دچار افراط شده‌اند. نتیجه آنکه پورنامداریان علی‌رغم تلاش برای فهم نو از نیما همچنان گرفتار سنّت‌های کلیشه‌ای نقد ادبی است که باعث می‌شود شعر نو را ذیل شعر سنّتی تعریف کند. در سوی دیگر نیز براهنی از فرآیند تاریخی نظریه‌پردازی و شعر نیما غفلت کرده، در بعضی آرای خود به افراط گراییده و از بحرانی خبر می‌دهد که در شعر دهه هفتاد به بعد شاهد آن هستیم. به‌عبارتی، سنّت و مدرنیته در آرای این دو منتقد به‌وضوح سر ناسازگاری با هم دارند. پورنامداریان می‌خواهد شعر مدرن را با نقد سنّتی بیامیزد و براهنی در نقد خود دچار جزم‌اندیشی می‌شود.

nima studies on the scale of academic and non-academic criticism: a critical review of foundations and perspectives based on the case studies of taghi pournāmdāriān and rezā barāhani

the debate over literary theory and nima’s poetry has a long history. literary critics have interpreted nima from their own perspectives, offering various interpretations. the issue of this research is a critical re-reading of the views of pournamdarian and barahani in the 1990s as representatives of academic and non-academic criticism. this research showed that pournamdarian and barahani have occasionally been excessive in their understanding of nima. as a result, despite pournamdarian’s efforts to understand nima’s poetry anew, he remains trapped in the stereotypical traditions of literary criticism, which leads him to define modern poetry under traditional poetry. on the other hand, barahani has neglected the historical process of theorizing and nima’s poetry, by going to extremes in some of his views and speaking of a crisis that we witness in the poetry from the 1990s onward. in other words, tradition and modernity are clearly at odds in the views of these two critics. pournamdarian wants to blend modern poetry with traditional criticism, while barahani becomes dogmatic in his criticism.