|
|
|
|
نقد اسطوره‌ای مناقب‌العارفین با تکیه بر نظریه میرچا الیاده
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
کریمی ثریا ,محرمی رامین ,پناهی مهین
|
|
منبع
|
زبان و ادبيات فارسي - 1401 - دوره : 30 - شماره : 92
|
|
چکیده
|
مناقب‌العارفین تالیف شمس‌الدین احمد افلاکی در شرح احوال خاندان مولوی و مشایخ طریقت مولویه نوشته شده و افلاکی در این کتاب شخصیتی اسطوره‌ای و فراواقعی از پیشینیان و معاصران ترسیم کرده است. بسیاری از مسائل عرفانی مناقب‌العارفین با مفاهیم اساطیری منطبق است و باورهای اساطیری در شکل‌گیری مطالب این تذکره عرفانی نقش دارد. در این پژوهش به این سوال پاسخ داده می‌شود که مضامین عرفانی مناقب‌العارفین در کدام مولفه‌ها با مبانی اسطوره‌ای الیاده تناسب دارند. در این جستار، مناقب‌العارفین به‌شیوه توصیفی‌‌تحلیلی و با رویکرد اسطوره‌شناختی براساس دیدگاه الیاده تحلیل شده است تا میزان انطباق عرفان و اسطوره تشریح شود. نتایج بحث نشان می‌دهد که در این اثر، قهرمان مطابق کهن‌الگوها، از قبل به‌عنوان منجی تعیین شده است. در چرخه زندگی مولوی می‌توان به‌ترتیب مراحل شست‌وشو، تجدید حیات و تجلی را به‌وضوح مشاهده کرد؛ او آیین شست‌وشوی مقدس را پیش از ورود به ساحت ناخودآگاه خود انجام می‌دهد و خود را برای پیوستن به ساختار قداست آماده می‌کند و در سفر درونی خود از مقتضیات بشری فراتر می‌رود و به رویت حق‌تعالی، فرشتگان، پیامبران و ارواح نایل می‌شود. همچنین، در مناقب‌العارفین، بام مدرسه و خزینه حمام به‌منزله الگوی مثالی مرکز جهان است که ناسوت و لاهوت به هم پیوند می‌یابد.
|
|
کلیدواژه
|
مولوی ,مناقب‌العارفین ,افلاکی ,میرچا الیاده ,نقد اسطوره ای
|
|
آدرس
|
دانشگاه محقق اردبیلی, ایران, دانشگاه محقق اردبیلی, ایران, دانشگاه الزهرا, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
mpd@alzahra.ac.ir
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A Mythological Criticism of Manaqib al-Arefi Based on the Theory of Mircea Eliade
|
|
|
|
|
Authors
|
Karimi Soraya ,Moharrami Ramin ,Panahi Mahin
|
|
Abstract
|
|
|
Keywords
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|