ظرفیّت‌های ژئوپلیتیکی سواحل خلیج‌فارس و دریای عمان در توسعۀ تمدّن دریایی

ایران، کشوری دارای موقعیّت برّی بحری است و سواحل طولانی آن در جنوب کشور به‌ویژه سواحل اقیانوسی آن مهم‌ترین نقش را بر روند توسعۀ تمدّن دریایی بازی می‌کند و از این منظر شناخت ظرفیّت‌ها و ویژگی‌های سواحل کشور می‌تواند به برنامه‌ریزی و مدیریّت هر چه ‌بهتر ایران کمک شایان توجهی کند. به‌ویژه آن‌که ایران به‌واسطه حضور در خلیج‌فارس که قلب تپنده انرژی جهان شناخته می‌شود و هم‌جواری با تنگه هرمز به‌عنوان یکی از مهم‌ترین تنگه‌های راهبُردی جهان، ناخودآگاه مستعد فرصت‌ها و متقابلاً تهدید‌های بزرگی است. این پژوهش سعی دارد با روش تحلیلی توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانه­ای و بهره­گیری از نظرات کارشناسان در ستاد توسعۀ سواحل مکران ضمن بیان ظرفیّت‌های دو ساحل خلیج فارس و دریای عمان به مقایسۀ تطبیقی نظام ژئوپلیتیک سواحل آن دو و نیز نقش این سواحل در توسعۀ تمدّن دریایی بپردازد. نتایج تحقیق نشان می­دهد که سواحل جنوبی ایران به‌ویژه سواحل دریای عمان یک اهرم قدرتمند برای ایران با قابلیّت­ها و کارکردهای ژئوپلیتیکی، ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک بوده و توسعۀ این سواحل در حوزه­های انرژی، حمل و نقل، گردشگری و نظایر آن می­تواند نقش بسزایی در توسعۀ تمدّن دریایی، افزایش اقتدار ملّی و تضمین امنیّت ملّی ایران داشته باشد.