بررسی ابعاد و پیامدهای ژئوپلیتیکی حضور قدرت­های فرامنطقه­ای در دریای خزر و تاثیرآن بر تمدن‌سازی جمهوری اسلامی ایران در حوزه خزر

اهمیت و جایگاه خزر در مناسبات منطقه­ای و بین­المللی را می­توان با استفاده از برش­های تاریخی که در حوزه مسائل مرتبط با این حوزه جغرافیایی به وجود آمده است، مورد بررسی قرار داد. منافع اقتصادی، مسائل امنیتی و تلاش­های دیپلماتیک جهت تامین و تضمین حقوق تاریخی ایران در دریای خزر، اهمیت این دریا را در سیاست خارجی ج.ا.ایران را یش از پیش افزایش داده است. از سوی دیگر، بازیگران فرامنطقه­ای نظیر ایالات متحده آمریکا، اتحادیه اروپا و اسرائیل به دنبال گسترش روابط با برخی از کشورهای ساحلی خزر هستند تا بتوانند منافع مورد نیاز خود در ابعاد ژئواکونومیک، ژئواستراتژیک و ژئوپلیتیک را تامین نمایند. در این راستا، فعالیت هر یک از این بازیگران در حوزه خزر می­تواند پیامدهای امنیتی برای کشورهای ساحلی به­ویژه ج.ا.ایران به­ همراه داشته باشد. هدف از این پژوهش بررسی ژئوپلیتیکی پیامدهای حضور قدرت­های فرامنطقه­ای در دریای خزر و تاثیر آن بر تمدن سازی ج.ا.ایران در حوزه خزر می­باشد. نتیجه تحقیق نشان می­دهد حضور بازیگران فرامنطقه­ای و سیاست­های بازیگران منطقه­ای پیامد ژئوپلیتیکی متعددی دارد که این پیامدهای چالش­های گوناگونی برای تمدن­سازی ج.ا.ایران به جود آورده است و ورود دولت­های ثالث باعث می­شود تا این بازیگران در زمینه رژیم حقوقی، انتقال انرژی و سیاست­های نظامی­گری در منطقه خزر، توسعه تمدن دریایی ج.ا.ایران را در عرصه­های سیاسی، اقتصادی و نظامی با چالش مواجه سازند. و نفوذ فرهنگی و ژئوکالچری جمهوری اسلامی ایران را در منطقه قفقاز با مشکل مواجه نمایند.