فرصت ها و چالش های توسعه سواحل مکران و دریای عمان در سیاست های دریایی جمهوری اسلامی ایران

در دهه های اخیر سواحل دریای عمان مکران از جمله مناطق مهم و راهبردی برای جمهوری اسلامی ایران تلقی شده و برنامه ریزی توسعه ای این منطقه، در سطح کشور، امری راهبردی محسوب می شود. اهمیت این منطقه تا آنجایی است که ماموریت مهمی برای نیروهای مسلح در این منطقه تعریف شده و تصمیماتی راهبردی توسط نظام برای این منطقه اتخاذ که یکی از مهمترین این تصمیمات سوق دادن نیروی دریایی ارتش به عنوان حافظ این پهنه آبی به عنوان محوری قابل اتکا درتامین کامل امنیت مرزهای دریایی و تبدیل نمودن آن به نیرویی راهبردی است. این پژوهش سعی دارد با روش تحلیلی و با تکیه بر منابع نقش سواحل مکران در سیاست کلان دریاگرایی ایران بر توسعه محور شرقی بپردازد. از منظر استراتژیک و ژئواکونومیک بررسی نموده و به تبیین مزیت‌های سیاسی-اقتصادی این منطقه برای جمهوری اسلامی ایران بپردازد تا نتایج برآمده، به بهره‌گیری هرچه بهینه‌تر از مزیت‌ها و ظرفیت‌های این منطقه در راستای توسعه و رونق اقتصادی آن منطقه و بالطبع کشور و طراحی و برنامه‌ریزی سیاست‌های کارآمد در آینده، منتج گردد. بررسی‌های اولیه نشان می‌دهند که در صورت اتخاذ راهبرد دریایی توسط دولت جمهوری اسلامی، ایران شاهد فرآوری منافع حساس ژئوپلیتیکی، ژئواکونومیک و ژئواستراتژیک آن برای کشور خواهد بود. با تحقق سیاست دریاگرایی، منطقه مکران به‌ عنوان محور ترانزیتی توسعه جنوب شرق مطرح می‌شود. درصورت مغفول ماندن راهبرد دریاگرایی مبتنی بر ظرفیت اقیانوسی جنوب شرق ایران، سایر بازیگران منطقه‌ای اقیانوس هند از این پتانسیل استفاده خواهند کرد. لذا پیشنهاد می‌شود با نگاهی واقع‌بینانه و عملیاتی به سیاست دریاگرایی بیش از پیش توجه شود.