تبیین تمدن دریایی در اسلام و جهان

امروزه نیاز به رویکرد جدیدی به دریا و توسعه پایدار دریا محور می باشد. آلفرد ماهان با ارائه نظریه قدرت دریایی باعث توجه ویژه سیاست مداران به دریا و دریانوردی شد. نظریه قدرت دریایی علی رغم داشتن جنبه­های مثبت و منفی مورد نقد محققان قرار گرفته است. یکی از مهم­ترین مسایلی که رهبر معظم انقلاب در بیانه گام دوم انقلاب بر آن تاکید کرده­اند تمدن­سازی است. از طرفی یکی از منابع تمدن­سازی در ایران، که متاسفانه تاکنون به آن زیاد توجه نشده است، دریا است. با تحلیل نظریه قدرت دریایی و با یک رویکرد انتقادی نسبت به آن و با بررسی دقیق ادبیات مرتبط با قدرت دریایی، ضمن در نظر گرفتن دیدگاه خبرگان، می­توان نظریه تمدن دریایی را به جای قدرت دریایی ارائه کرد. در این تحقیق با ارائه نظریه ماهان و سپس بررسی تاریخی تمدن دریایی از صدر اسلام، سعی شده است تا دیدگاه جامعی از تاریخ تمدن دریایی ارائه گردد. ضمن توجه به نقاط مثبت نظریه قدرت دریایی ماهان، اشاره شده که این نظریه باعث توسعه نگاه سلطه­گرایانه و استعماری آمریکایی ها از طریق دریا شده است. در نهایت می­توان نتیجه گرفت که دریا عرصه­ی تمدن­سازی بوده و نه جنگ و استعمار و از طرفی توانایی ایجاد دو سو توانی در مدیریت بخش اقتصاد دفاعی را که شامل اقتصاد ناوگان تجاری و اقتصاد ناوگان نظامی را دارا می باشد.