ویژگی‌ها و وظایف حاکم اسلامی از منظر روایات شیعه

دین اسلام به‌عنوان آخرین دین آسمانی، شامل کامل‌ترین قوانین، برای نیل انسان به کمال، سعادت و رستگاری است. از آن‌جائی که انسان موجودی دوبُعدی است و ‌علاوه بر بُعد فردی و امر شخصی، دارای بُعد اجتماعی و جنبۀ زیست اجتماعی نیز هست، احکام و قوانینی که ضامن وصول وی به سعادت، کمال و رستگاری هستند می‌بایست علاوه بر بُعد فردی، بُعد اجتماعی وی را نیز شامل شوند. به همین دلیل احکام و قوانین اسلام در دو بخش احکام فردی و احکام اجتماعی تشریع شده‌اند. از جملۀ مهم‌ترین احکام اجتماعی اسلام، احکام آن دربارۀ ادارۀ جوامع بشری و حکومت در آن‌ها می‌باشد. از نگاه اسلام، فساد جامعۀ بشری به‌عنوان یکی از مهم‌ترین بسترهای تربیت انسان، راه وی را برای نیل به کمالات انسانی و رشد معنوی سدّ کرده و در نهایت به فساد آحاد جامعه می‌انجامد. از این‌رو اسلام، حاکمیت قوانین خود را به‌عنوان عامل سلامت جوامع بشری و ضامن آن دانسته و در همین راستا، دربارۀ چگونگیِ تشکیل، اداره و شکل این حاکمیت که از آن به «حکومت اسلامی» یاد می‌شود، قوانین و دستوراتی را جعل و اعتبار کرده است. از جملۀ مهم‌ترینِ این قوانین، دستوراتی دربارۀ ویژگی‌های حاکم اسلامی و وظایف وی به‌عنوان رئیس حکومت و اداره‌کنندۀ آن می‎باشد. مقالۀ حاضر دربارۀ تبیین این ویژگی‌ها و وظایف، از منظر روایات شیعه، به شیوۀ گرد‌آوری اطلاعات به ‌روش کتابخانه‌ای و پردازش آن‌ها به ‌روش توصیفی-تحلیلی می‌باشد. نگارنده در این تحقیق به این نتیجه رسیده است که مهم‌ترین ویژگی حاکم اسلامی از منظر روایات شیعه «اسلام‌شناسی» و مهم‌ترین وظیفۀ وی «عدالت گستری» است.