نوزمینساخت، جنبش گسلی و چین خوردگی جنبا در پهنه سد گدار لندر

جنبش گسلی در پی و دریاچه سدها یکی از خطرات لرزه ای است که می تواند به آسیب های گسترده سازه ای در سد و سازه های وابسته آن بیانجامد. در این نوشتار نوزمینساخت و چین خوردگی جنبا در پهنه سد گدار لندر در استان خوزستان با توجه به جایگاه آن در پرتکاپوترین پهنه لرزه زمینساختی کشور بررسی می شود. پهنه مورد مطالعه در بخش شمالی فروبار دزفول در زاگرس چین‌خورده جا دارد و دگرریختی سازندهای نئوژن رخنمون یافته در پهنه‌ی مورد مطالعه با عملکرد گسل های پیرامون بویژه گسل لهبری و گسل اندیکا پیوند چشگیری دارد. گسل ‌لهبری با سازوکار راندگی و روند شمال باختری- جنوب خاوری مهم‌ترین گسل‌ منطقه و درجنوب باختری جایگاه سد است و جنبایی نوزمینساختی آن‌ در سازندهای نئوژن و نهشته‌های کواترنری قابل‌ردیابی است. گسل اندیکا که با تغییر روند از شمال باختری- جنوب خاوری به خاوری-باختری از شمال تکیه گاه راست سد می گذرد با نشانه های جنبش‌های نوزمینساختی مانند گسلش در سازندهای جوان پسا میوسن، کج شدگی در مسیر رودخانه، ریزش های سنگی گسترده و پرتگاه گسلی همراه است. تغییر در روند گسل با تغییر در سازوکار آن از راستالغز در بخش شمالی به راندگی در بخش جنوبی همراه است. جای گرفتن جایگاه سد در میان دو گسل جنبای یاد شده، سبب فشارش ناهمگن، بهم خوردگی در روند لایه بندی و شکل گیری ناودیسی فشرده در محل سد گردیده است و داده های پایش رفتار سد ، پیوستگی روند فشارش در پهنه مورد بررسی را تایید می کنند.