نقش ساختارها در کنترل فرونشست محدوده شهری اصفهان

فرونشست زمین در استان اصفهان به یکی از چالش ها و دغدغه های روز جامعه تبدیل شده است، به‌گونه‌ای که در محدوده شهری اصفهان و بناهای تاریخی آن گاه‌وبیگاه شاهد ایجاد شکستگی ها و فرونشست بخشی از زمین و آسیب های مربوط به آن هستیم. بر پایه محاسبات انجام‌شده با استفاده از روش insar، میزان نرخ فرونشست برای محدوده شهری اصفهان بین 5 تا 50 میلیمتر بر سال (goorabi et al, 2020) است، اما الگوی کنترل‌کننده این اختلاف فرونشست ناشناخته مانده است. در این پژوهش به جمع‌آوری و شناسایی گسل-های سطحی اصلی و گسل های پی‌سنگی حاصل از پردازش ژئوفیزیک هوایی در ناحیه شهری اصفهان پرداخته شده که حاکی از دو روند اصلی شمال شرقی- جنوب غربی و شمال غربی- جنوب شرقی برای گسل ها است. مطالعات و اندازه‌گیری‌های میدانی انجام پذیرفته نیز نشانگر دو امتداد کلی شمال غربی- جنوب شرقی و شمال شرقی- جنوب غربی برای شکستگی های سطحی ناحیه شهری اصفهان است. از سوی دیگر مطالعات آب‌وخاک انجام‌گرفته، دلیل اصلی فرونشست در محدوده شهری اصفهان را برداشت کنترل نشده آب زیرسطحی و عدم جریان رودخانه زاینده‌رود در حوضه زاینده‌رود مستند کرده اند. ترکیب نتایج مطالعات ساختاری این پژوهش و دیگر مطالعات انجام پذیرفته، نشانگر تطابق و تسهیل‌کنندگی امتداد گسل های سطحی و پی‌سنگی با الگوی فرونشست منطقه شهری اصفهان است.