نقش تذکره‌ها در پژوهش‌های تاریخی و آموزش تاریخ (با تکیه بر هنر خوشنویسی و نگارگری در دوره صفویه)

منابع تاریخی برای پژوهش در زندگی گذشتگان بسیار متنوع است و هر کدام از آنها ویژگی خاصّی دارد. تذکره‌ها از جمله‌ی این منابع مکتوب برای پژوهش‌های تاریخی هستند که از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند، اما به این منابع مهم، آنگونه که بایسته است، توجه لازم نشده است. در تذکره‌ها و در لابه لای روایات زندگی شاعران، دانشمندان، عارفان، صوفیان و دیگر بزرگان، به اخبار تاریخی و مختصری از اقشار مختلف نیز اشاره شده است؛ از جمله روایات نقل شده در این منابع، اخبار مربوط به هنرمندان، به‌خصوص خوشنویسان و نگارگران است. این مقاله با تکیه بر منابع کتابخانه‌ای و روش توصیفی- تحلیلی، در پی آن است که چگونگی استفاده از اخبار اهل هنر در تذکره ‎های عصر صفوی جنبه‌های مختلف زندگی خوشنویسان و نگارگران این دوره و از جمله ذکر نام آنان در این آثار، فراز و فرود زندگی سیاسی و اجتماعی آنان، مهاجرت این قشر به کشورهای همسایه و وضعیت اقتصادی آنان را استخراج، دسته‌بندی و آموزش استفاده از این اطلاعات را نشان دهد.