فواید و آموزش تاریخ اسلام در اجتهاد و فهم صحیح فقه ونظام حقوقی اسلام

در این نوشتار، هدف ما، اشاره به یکی از فواید تاریخ اسلام در اجتهاد و فهم صحیح فقه است. تاریخ اسلام و جریان ‏های سیاسی، فکری، اجتماعی و... قرون اولیه اسلام، بستر فهم دانش‏ های اسلامی است. روش تدریس آیت الله بروجردی، منحصر به فرد و بسیار عالم پرور و مجتهد ساز بوده است. یکی از دلایل استقبال وسیع و اشتیاق وافر عالمان دینی به مباحث آیت الله، تسلط وی به تاریخ اسلام و توجه به جریانات سیاسی، اجتماعی، فقهی و.... صدر اسلام بود؛ ادله (روایی) را طرح و دسته بندی می‏نمود که گاه از نتیجه سازماندهی و دسته بندی بیست روایت ذکر شده، معلوم می‏شد که در واقع همه آنها؛ پنج روایت بیشتر نیست (که چنین دقتی منجر به تالیف «جامع الاحادیث شیعه» گردید) و در نهایت به بررسی محیطی که روایت در آن صادر شده بود، می ‏پرداخت آیت الله بروجردی پنج نوع فقه دارد؛ فقه الحدیث، فقه الدرایه و.....که اشاره به جامعیت علمی آیت الله بروجردی و تسلط ایشان به شعبه‏ های مختلف علوم و از جمله تاریخ اسلام بود. ادعای این که «تاریخ مادر علوم است» است، ادعای گزافی نیست.تاریخ پاره تن همه علوم است. تاریخ اقتصاد، تاریخ عقاید اقتصادی، تاریخ فلسفه، تاریخ اندیشه‏ های سیاسی، تاریخ فقه و ادوار آن، تاریخ... بخش مهم و قابل توجه در همه رشته هاست. تاریخ اسلام، اهمیتی افزونتر دارد، تاریخ اهل بیت (ع) و تاریخ تشیع راهنما و مشعل فراروی ما خواهد بود.