رویکردی فلسفی به پیشرفت علم و فناوری و استلزامات آن در حکمرانی

نگاهی که فناوری را علم کاربردی تصور می‌کند، پیشرفت فناوری را صرفاً گام بعدی در پیشرفت علمی و کاربردی‌سازی علوم می‌داند. بر اساس چنین رویکردی، در شیوه حکمرانی همواره پیشرفت علمی مقدم بر پیشرفت فناوری در نظر گرفته می‌شود. ما در این مقاله نشان می‌دهیم که علم و فناوری هرچند بر یکدیگر موثر هستند اما به نحو بنیادین از هم متمایزند. با اینکه هم علم و هم فناوری از یک منطق حل مسئله پیروی می‌کنند اما هدف علم ارائه نظریه‌های جهان‌شمول تقریباً صادق پیرامون واقعیت است؛ در حالیکه هدف فناوری ارائه طرح‌های موقعیت‌محور تقریباً موفق برای تحقق مقاصد عامل‌ها است. در این مقاله بعد از تفصیل این رویکرد فلسفی به علم و فناوری، استلزامات آن را در شیوه حکمرانی علم و فناوری نشان می‌دهیم از جمله توجه به تطبیق‌پذیری موقعیت در انتقال فناوری، انعطاف‌پذیری فناوری، لزوم نظارت مداوم بر نهادهای فناورانه، اهمیت جدی اخلاق‌مداری در پیشرفت فناوری، اهمیت همکاری‌های بین‌المللی در پیشرفت علمی.