بررسی جایگاه و ابعاد خودکفایی در سند ملی دانش بنیان امنیت غذایی ایران

خودکفایی در سند ملی دانش‌بنیان امنیت غذایی ایران جایگاه محوری و راهبردی دارد. این سند با تاکید بر کاهش وابستگی در محصولات اساسی و راهبردی کشاورزی، خودکفایی را به عنوان یکی از ارزش‌های بنیادین و اصول راهبردی خود معرفی می‌کند. با این حال، در تعریف و تبیین ابعاد خودکفایی در سند، ابهامات و کاستی‌هایی نیز به چشم می‌خورد. این گزارش با روش تحلیل محتوا و رویکردی توصیفی-تحلیلی به بررسی جایگاه و ابعاد خودکفایی در سند مذکور می‌پردازد و با مطالعه تطبیقی تجربیات سایر کشورها، پیشنهاداتی را برای اصلاح و تکمیل سند ارائه می‌دهد. مفهوم خوداتکایی، به معنای توانایی کشور در تامین پایدار غذا از طریق منابع داخلی و خارجی (مانند تجارت و سرمایه‌گذاری) در سند مغفول مانده است. سند به مبادلات بالقوه بین خودکفایی و سایر اهداف سیاستی (مانند پایداری محیط زیست) و چالش‌های احتمالی در زمینه تضاد بین اهداف خودکفایی و تعهدات بین‌المللی نپرداخته است. این گزارش با بررسی تطبیقی رویکرد ایران به خودکفایی با سایر کشورهایی که با چالش‌های مشابه امنیت غذایی مواجه هستند پیشنهاداتی را برای اصلاح و تکمیل سند در زمینه خودکفایی ارائه می‌دهد. از جمله این پیشنهادات می‌توان به تعیین اهداف واقع‌بینانه با توجه به محدودیت‌های منابع (آب، خاک)، شفاف‌سازی تعریف خودکفایی و توجه به پایداری منابع اشاره کرد.