بایسته های حکمرانی در راستای تحقق خیز جدیدی علمی کشور

یکی از ماموریت های مراکز علمی و خصوصا دانشگاه ها، تولید علم با هدف علم برای توسعه علم یا به صورت مختصر علم برای علم در کنار سایر ماموریت هایی نظیر علم برای خدمت است. در محدوده اواسط دهه 80 تا اواسط دهه 90 شمسی، رشد قابل توجهی در تولیدات مستندات علمی شامل خصوصا مقالات در کشور شکل گرفت و منجر شد نرخ رشد علمی مبتنی بر مستندات علمی به طور چشمگیری از سایر کشورهای دنیا پیشی بگیرد. این فرایند دلایل و شاخصه های روشنی را داشته است که در این مقاله به آنها پرداخته خواهد شد. در دهه اخیر شاخص های ذکر شده بر اساس برخی منابع علم سنجی، دچار افت و رکود محدود و یا ثبات شده اند و خصوصا نرخ آنها قابل توجه است. از طرفی مطابق توصیه مسوولین عالی رتبه کشور، بازگشت به همان نرخ رشد و تولید علم از جامعه دانشگاهی در قالب 'خیز جدید علمی' به طور جدی و مکرر مطالبه شده است. در این مقاله، ضمن مرور شاخص های رشد در دهه 80 و عوامل آن، بایسته های حکمرانی علمی و راهکارها و مولفه های لازم برای تحقق همان نرخ رشد علمی مبتنی بر مستندات علمی، بررسی و ارائه می شود.

governance requirements for realizing a new scientific boom in the country

one of the missions of scientific centers, especially universities, is to produce science with the aim of science for the development of science or, in short, science for science, along with other missions such as science for service. between the mid-1980s and the mid-1990s, a significant growth in the production of scientific documents, especially articles, took place in the country, leading to the scientific growth rate based on scientific documents significantly surpassing that of other countries in the world. this process has had clear reasons and indicators that will be discussed in this article. in the last decade, the mentioned indicators, based on some scientometric sources, have experienced a limited decline and stagnation or have stabilized, and their rates are particularly significant. on the other hand, in accordance with the advice of high-ranking officials of the country, a return to the same growth rate and production of science has been seriously and repeatedly demanded from the academic community in the form of a 'new scientific boom'. in this article, while reviewing the growth indicators in the 1980s and its factors, the requirements of scientific governance and the necessary solutions and components to achieve the same scientific growth rate based on scientific documents are examined and presented.